Επωνυμία : Όμιλος «Ορφεύς»
Χρόνος Κατασκευής : 1909
Αρχιτέκτονας : Κ. Καράμπελιας
Περιγραφή :
Το κτίσμα είναι ισόγειο, ορθογωνικής κάτοψης, ενώ χωρίζεται σε τρεις ζώνες, που ακολουθούν τη μακριά πλευρά του ορθογωνίου. Το κεντρικό τμήμα διακρίνεται από το μεγαλύτερο ύψος του σε σχέση με τα δύο πλευρικά, ενώ περιλαμβάνει τη μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων.
Η νότια ζώνη, στα δεξιά, περιλαμβάνει τους χώρους εισόδου και υποδοχής του κοινού. Η βόρεια, αντίστοιχα, στεγάζει γραφεία και τα καμαρίνια. Στην ανατολική και νότια πλευρά, δύο προσθήκες προσέφεραν νέους χώρους αποθηκών, υγιεινής και bar.
Η κύρια όψη χαρακτηρίζεται από τα μεγάλα ανοίγματα που απολήγουν σε ημικυκλικό φεγγίτη. Αντίθετα, τα ανοίγματα του υπερυψωμένου τμήματος της κεντρικής ζώνης είναι μικρών διαστάσεων ορθογωνικά, ενώ πάνω από αυτά διαμορφώνεται απλή κορνίζα επίστεψης.
Ιστορικά Λαογραφικά στοιχεία :
Ο Όμιλος «Ορφεύς» στις Σέρρες έχει επιδείξει πλούσια ιστορία αγώνων και πολιτιστικής δράσης. Ο Όμιλος ιδρύθηκε την 1η Αυγούστου 1905 από δώδεκα νέους, οι οποίοι ακολουθώντας την καθοδήγηση του Ελληνικού Προξενείου Σερρών, συγκρότησαν πολιτιστικό σωματείο, που στην πραγματικότητα θα λειτουργούσε ως όργανο του Προξενείου για την παρακολούθηση και διεξαγωγή του μακεδονικού αγώνα. Το καταστατικό του Ομίλου προέβλεπε τη λειτουργία Γυμναστικού τμήματος, Δραματικού, Μουσικού και Κυνηγετικού. Ο Όμιλος «Ορφεύς» ανέπτυσσε μυστική ένοπλη δράση παράλληλα με έντονη πολιτιστική δραστηριότητα.
Το κτήριο του Ομίλου «Ορφεύς» σχεδιάστηκε και ανεγέρθηκε από τον εργολάβο Κ. Καράμπελια. Σύμφωνα με τις πηγές, η κατασκευή του κόστισε 1.100 λίρες και εγκαινιάστηκε στις 27 Ιουλίου 1909 από το Μητροπολίτη Αθανάσιο Πιπέρα.
Το κτήριο βρίσκεται στα όρια της πυρίκαυστης ζώνης, επί των οδών Ορφέως και Εθνικής Αντιστάσεως.
Κατά τη διάρκεια της ιστορίας του, σειρά επισκευών και διαρρυθμίσεων αλλοίωσαν την αρχική μορφή του κτηρίου, το οποίο ωστόσο έχει διατηρήσει τις αρχικές συνθετικές αρχές και την κλίμακά του.
Το κτήριο του Ομίλου «Ορφεύς» υπήρξε επί σειρά ετών η μοναδική αίθουσα που φιλοξενούσε την καλλιτεχνική , πνευματική και κοσμική κίνηση των Σερρών. Σύντομα μετά την ανέγερσή του, ο Όμιλος αναγκάστηκε να εκμισθώσει το κτήριο, λαμβάνοντας μάλιστα προκαταβολικά τα ενοίκια, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για την αποπεράτωση του Γηροκομείου και την ίδρυση Οικοτροφείου. Κατά τη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων (1912-1913) το κτήριο παρέμεινε σε πλήρη αδράνεια, ενώ ορισμένοι θεωρούσαν ότι εφόσον εκπληρώθηκε ο σκοπός για τον οποίο συστάθηκε ο Όμιλος, δηλαδή η απελευθέρωση των Σερρών, δεν υπήρχε λόγος περαιτέρω λειτουργίας του.
Μετά την απελευθέρωση της πόλης των Σερρών το 1913 και έως το 1916 , η αίθουσα λειτούργησε ως κινηματογράφος με την επωνυμία Grand Cinema, υπό τη διεύθυνση του Εβραίου Αζαρία Οβαδιά. Το 1924, κατά τη διάρκεια επισκευών των στρατώνων, το κτήριο επιτάχθηκε από τη Μεραρχία Σερρών για να εγκατασταθεί ο 6ος Λόχος του 19ου Συντάγματος. Δύο χρόνια αργότερα, η αίθουσα λειτούργησε εκ νέου ως κινηματογραφική, με την ονομασία «Ορφεύς». Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις διακόπηκαν κατά τη διάρκεια της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου. Η εκμίσθωση της αίθουσας ως αποθήκης σιτηρών και αποθήκευσης των λιπασμάτων στο χώρο της σκηνής, είχαν ως αποτέλεσμα το σάπισμα του ξύλινου δαπέδου και της σκηνής.
Οι πολιτιστικές δραστηριότητες και οι επισκευές των χώρων επέστρεψαν κατά τη δεκαετία του 1950 και συνεχίστηκαν με αδιάλειπτη και ανοδική πορεία. Το 1979 στέγασε το Θέατρο Ανατολικής Μακεδονίας του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και το 1984 φιλοξένησε το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο.
Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση
Πηγές
