Παρασκευή 30 Αυγούστου 2019

Χημείο Πανεπιστημίου Αθηνών, Χαρ. Τρικούπη 30, Σόλωνος 104, Μαυρομιχάλη 17 Αθήνα

Φωτογραφία :  Βασίλης Μαθιουδάκης

Φωτογραφία 1917

Λεπτομέρεια εισόδου
Φωτογραφία από https://popaganda.gr

Διεύθυνση : Χαρ. Τρικούπη 30, Σόλωνος 104, Μαυρομιχάλη 17 Αθήνα 

Επωνυμία : Χημείο Πανεπιστημίου Αθηνών

Αρχιτεκτονική τάση : Νεοκλασικό

Χρόνος Κατασκευής : 1890 

Αρχιτέκτονας : Ερνέστος Τσίλλερ 

Περιγραφή : 
Τριώροφο κτίριο με ημιυπόγειους χώρους και μεταγενέστερη προσθήκη τρίτου ορόφου σε εσοχή. Παρουσιάζει πλούσια πλαστική επεξεργασία των όγκων. Οι όψεις των οδών Χαρ. Τρικούπη και αντίστοιχα Μαυρομιχάλη παρουσιάζουν οριζόντια και κατακόρυφη διάρθρωση με έντεκα σειρές ανοιγμάτων. Τα ανοίγματα είναι ορθογωνικής διατομής και στο σημείο της ποδιάς τους κοσμούνται από διακοσμητικά στοιχεία. Τα μεταξύ των ανοιγμάτων πλήρη διαστήματα του πρώτου και δευτέρου ορόφου κοσμούνται από δίδυμες παραστάδες. Η υφή του κτιρίου στην χαμηλή ζώνη (ισόγειο) παρουσιάζει στιβαρότητα από το ισόδομο αρμολόγημα και χωρίζεται από το πρώτο και δεύτερο όροφο με διαχωριστικό γείσο. Η απόληξη των πρώτων και δευτέρων ορόφων γίνεται με προεξέχον γείσο και γραμμικής μορφής διακοσμητικές λωρίδες. Η μεταγενέστερη προσθήκη βρίσκεται σε εσοχή, ακολουθεί την ίδια ρυθμολογία με το υπόλοιπο κτίριο και καταλήγει και αυτό σε γείσο. Η όψη της οδού Σόλωνος παρουσιάζει μνημειακού ύφους χαρακτήρα και είναι συμμετρική ως προς τον κεντρικό άξονα. Η κεντρική είσοδος είναι επιβλητική με αετωματική στέγη, βρίσκεται σε προεξοχή από το κυρίως κτίριο και κοσμείται από ορθοστάτες υπό μορφή παραστάδων, ραβδωτούς κίονες με ιωνικό κιονόκρανο και υπερκείμενο πλήρη θριγκό. 

Ιστορικά λαογραφικά στοιχεία : 
Η θεμελίωση του κτιρίου έγινε στις 6 Ιουνίου 1887 και στα θεμέλια τοποθετήθηκε γυάλινος κύλινδρος με χρυσό ελληνικό νόμισμα και μεμβράνη με την επιγραφή: «ἀφιεροῦται τῇ επιστημονικῇ ἐργασίᾳ ἥ δε τῇ πατρίδι» και εγκαινιάστηκε τον Ιανουάριο του 1890. Για περισσότερο από έναν αιώνα στέγαζε τα μαθήματα και τα εργαστήρια Φυσικής και Χημείας της Φυσικομαθηματικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. 
Πρωτεργάτης της ίδρυσης και οικοδόμησης του κτηρίου ήταν ο σπουδαίος καθηγητής Χημείας και πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Αναστάσιος Χρηστομάνος (1841-1906), ο
οποίος και με την έγκριση του διάσημου χημικού August Wilhelm Hofmann, εκπόνησε το κτηριολογικό πρόγραμμα των εργαστηρίων και ήταν παρών σε όλες τις φάσεις κατασκευής του έργου. 
Το κτήριο του Παλαιού Χημείου σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Ernst Ziller, ο οποίος συνεργάστηκε με τον Friedrich Zastrau, αρχιτέκτονα του Βερολίνειου Χημείου. Το αρχικό κτήριο ήταν διώροφο, με ημιυπόγειο προς την πλευρά της Χαριλάου Τρικούπη, όπου λειτούργησε και το πρώτο Πανεπιστημιακό οινοποιείο (1932). Το κτήριο κατά τη διάρκεια των χρόνων υπέστη φθορές, οι οποίες προκλήθηκαν κυρίως από την πυρκαγιά που έγινε τον Αυγούστο του 1911, κατά την οποία κάηκε το μεγαλύτερο μέρος του. Το 1916 αποκαταστάθηκαν οι ζημίες αυτές, προστέθηκε ο δεύτερος όροφος και ανυψώθηκε το Κεντρικό Αμφιθέατρο κατά έναν όροφο. Καθώς οι ανάγκες της Φυσικομαθηματικής Σχολής αυξάνονταν συνεχώς, το 1926 προστέθηκε και ο τρίτος όροφος στεγάζοντας τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες της Φαρμακευτικής Χημείας. 
Στο κτήριο στεγάστηκε, εκτός από τη Φυσικομαθηματική Σχολή, το Εθνικό Χημείο, το Γενικό Χημείο του Κράτους, το Εθνικό Γραφείο Μέτρων και Σταθμών, η Γεωδαιτική Επιτροπή, η Θαλασσογραφική Εταιρεία, η Φυσιοδιφική Εταιρεία, το Βοτανικό Μουσείο, ο Όμιλος Φίλων Ασυρμάτου, ο Ραδιοφωνικός Σταθμός του Πανεπιστημίου Αθηνών και το Μουσείο Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας. 
Το κτήριο του Παλαιού Χημείου, εκτός από τις αίθουσες εργαστηρίων και γραφείων, διαθέτει τρία αμφιθέατρα, το Μεγάλο Αμφιθέατρο Μεγάρου Φυσικής (ΜΑΜΦ) στον Κεντρικό Χώρο του 1ου και 2ου ορόφου, χωρητικότητας 350 ατόμων, το Μικρό Αμφιθέατρο Μεγάρου Φυσικής (μΑΜΦ) στο ισόγειο, χωρητικότητας 80 ατόμων και το Μικρό Αμφιθέατρο Φαρμακευτικής στον 3ο όροφο, χωρητικότητας 100 ατόμων. Στα αμφιθέατρα αυτά δίδαξαν μεγάλες προσωπικότητες των φυσικών επιστημών, ενώ στα έδρανά τους μαθήτευσαν σπουδαίοι επιστήμονες, οι οποίοι έχουν επανδρώσει τα μεγάλα Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του Εσωτερικού και του Εξωτερικού. 
Αποτελεί μνημείο της ιστορίας της Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης των Θετικών Επιστημών της Ελλάδος και είναι άμεσα συνδεδεμένο με τους εθνικούς και δημοκρατικούς αγώνες φοιτητών και διδασκόντων, την εποχή της κατοχής και της δικτατορίας. Την ημέρα της Απελευθέρωσης της Αθήνας από τους γερμανούς κατακτητές (12 Οκτωβρίου 1944) ο πειραματικός ραδιοσταθμός του εργαστηρίου της Φυσικής που βρισκόταν στο ισόγειο, μετέδωσε πρώτος την είδηση της απελευθέρωσης. Η κεραία υπάρχει ακόμα στην ταράτσα του κτηρίου. 
ήμερα στεγάζει τη Βιβλιοθήκη της Νομικής Σχολής ενώ έχει δρομολογηθεί η μεταφορά των πολύτιμων εκθεμάτων του Μουσείου Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας. 
Με την απόφαση ΥΠΠΟ ΔΙΛΑΠ/Γ/54/1330/5-1-1998 ΦΕΚ 47/Β/28-1-1998 κηρύχθηκε διατηρητέο και το σύνολο του εξοπλισμού του. 

Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση 

Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. 90596/6677α/25-10-1994 ΦΕΚ 1196/Δ/17-11-1994 

Πηγές 


1 σχόλιο: