Παρασκευή 12 Ιουνίου 2020

οικία Ζαρτινίδη (Villa Μorburgo), Χαιρώνειας 16, Θεσσαλονίκη



Λεπτομέρεια όψης

Λεπτομέρεια εισόδου


Διεύθυνση : Χαιρώνειας 16, Θεσσαλονίκη 

Επωνυμία : οικία Ζαρτινίδη (Villa Μorburgo) 

Αρχιτεκτονική τάση : Εκλεκτικιστικό 

Χρόνος Κατασκευής : 1906 

Αρχιτέκτονας : Βιταλιάνο Ποζέλι 

Περιγραφή : 
Αποτελεί ένα ενδιαφέρον δείγμα εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής με στοιχεία Art Nouveau. 
Διώροφη κατοικία με ημιυπόγειο, τετραγωνικής σχεδόν κάτοψης. Η κύρια όψη είναι αυτή της οδού Χαιρωνείας ωστόσο όλες οι όψεις έχουν θύρα εισόδου. Χαρακτηριστική είναι η πλαισίωση των παραθύρων με φυτικά κοσμήματα ανάγλυφα από σοβά ή χαραγμένα ξυλόγλυπτα, στο “Τζαμλίκι” του ορόφου και στην πλάγια πλευρά, η ξύλινη διακοσμητική κορνίζα που διατρέχει το κτίριο κ.λ.π. Στο εσωτερικό, τα δωμάτια οργανώνονται γύρω από έναν κεντρικό, επιμήκη χώρο. 
Ο Βασίλης Κολώνας και η Λένα Παπαματθαιάκη αναφέρουν την περιγραφή του 1951, κατά την παράδοση και παραλαβή Ιταλικής περιουσίας (από το Ελληνικό κράτος στον γιο Μορπούργο): 

Υπόγειο: Μαγειρείο, πλυντήριο, 5 δωμάτια, 1 χολ 
1ος όροφος: 2 χολ, 6 δωματια, 1 διάδρομος, αίθουσα λουτρού και αποχωρητηρίου 
2ος όροφος: 1 χολ, 3 δωματια, αίθουσα λουτρού και αποχωρητηρίου 
Υπερώον οικίας: σοφίτα 

Ιστορικά Λαογραφικά στοιχεία : 
Κτίστηκε το 1906, σε σχέδια του Βιταλιάνο Ποζέλι, για την Φανή Ουζιέλ, σύζυγο του Μωυσή Μορπούργο (γιος της Ραχήλ Αλλατίνη). Έμεινε στην κυριότητα της Φανής Μορπούργο μέχρι το 1940 οπότε και πέρασε στο γιο της Γεώργιο Μορπούργο. Μετά τον ελληνικό εμφύλιο, το κτίριο δεσμεύτηκε από το ελληνικό κράτος ως εχθρική (Ιταλική) περιουσία και φιλοξένησε για λίγο το ΠΙΚΠΑ. Το 1950 αποδόθηκε εκ νέου στον νόμιμο κληρονόμο Γεώργιο Μορπούργο και το 1952 αγοράστηκε από τον Νίκο Ζαρντινίδη. Ο Ζαρντινίδης υπήρξε πολιτικός, διετέλεσε Υπουργός Μεταφορών στην κυβέρνηση Κων/νου Καραμανλή καθώς και Ευρωβουλευτής. Το αρχοντικό του Ζαρντινίδη αποτέλεσε την “κρυψώνα” του Καραμανλή όταν ήθελε να επισκεφθεί την πόλη διατηρώντας την ησυχία του. Ο Ζαρντινίδης υπήρξε επίσης και δραστήριος επιχειρηματίας, ήταν ιδιοκτήτης της αντιπροσωπείας της FIAT και μάλιστα εδώ φιλοξένησε και τον πρόεδρο της αυτοκινητοβιομηχανίας Τζιάνι Ανέλι. Η οικία περιβάλλεται από μεγάλο κήπο, διάσημο για τις δεξιώσεις και τα πάρτυ που φιλοξένησε. Το κτίριο υπέστη αρκετές αλλαγές κατά την ιδιοκτησία του Ζαρντινίδη, με σοβαρότερη αλλοίωση αυτή της προσθήκης εξώστη και στους δύο ορόφους της όψης της Γ. Παπανδρέου. 
Μετά τον θάνατο του Νίκου Ζαρντινίδη, το 2001 φιλοξένησε το κέντρο τέχνης Villarte καθώς και το Ωδείο Βορείου Ελλάδος. Η έπαυλη αγοράστηκε το 2015 από τον Ιβάν Σαββίδη. 

Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση 


Πηγές 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου