Δευτέρα 6 Απριλίου 2020

Αρχοντικό Βελισσαρόπουλου, Αγ. Νικολάου 3 Ερμούπολη


Γενική άποψη από street View (2014)

Λεπτομέρεια όψης από street View (2014)



Λεπτομέρεια σκάλας
Πηγή :  http://liveartsyros.blogspot.com/


Διεύθυνση : Αγ. Νικολάου 3 Ερμούπολη 

Επωνυμία : Αρχοντικό Βελισσαρόπουλου 

Χρόνος Κατασκευής : 1871

Αρχιτέκτονας : Ιωάννης Βλυσίδης 

Περιγραφή : 
Αρχοντικό με βαρύ εξωτερικό αρχιτεκτονικό διάκοσμο και ενδιαφέρουσα εσωτερική διακόσμηση. Μαρμαρόκτιστο με λαξευτή ισόδομη λιθοδομή και αέτωμα στον άξονα του τρίτου ορόφου. Χαρακτηριστικά είναι τα καλοδουλεμένα τοξωτά ανοίγματα των καταστημάτων στο ισόγειο και ο εξαιρετικής τέχνης διάκοσμος στους ορόφους (μπαλκονοποδιές, φουρούσια, γείσα παραθύρων με γεισίποδες). 
Στα μπαλκόνια ξεχωρίζουν τα περίτεχνα κάγκελα ενώ τα φορούσια διακρίνονται για τον μοναδικό (και χαρακτηριστικό για την εποχή του) διάκοσμο της εποχής εκείνης. Στο κάθε φουρούσι είναι σκαλισμένο το «Κηρύκιο» του Ερμή που ηταν το σύμβολο των εμπόρων και των βιομηχάνων. 

Ιστορικά λαογραφικά στοιχεία : 
Αρχικά ανήκε στην οικογένεια Αναργύρου (ή Ανάργυρου Αναγνωστόπουλου) και μετά ήλθε στην κυριότητα της οικογένειας Βελισσαρόπουλου. Είναι έργο του Συριανού αρχιτέκτονα Ι. Βλυσίδη. 
Στο υπέρθυρο της εισόδου υπάρχουν τα αρχικά: Γ.Δ.Β και η χρονολογία 1871. 
Μετά την είσοδο που βρίσκεται πάνω στον γρανίτινο δρόμο που οδηγεί από το θέατρο Απόλλων στην εκκλησιά του Άγιου Νικολάου υπάρχει ένας μακρύς μαρμάρινος διάδρομος με τοιχογραφίες και δεξιά αριστερά πόρτες που οδηγούν σε τεράστιες αίθουσες ενώ παρατηρεί κανείς επίσης δεξιά αριστερά δυο εξωτερικούς χώρους με μικρές λιμνούλες και μωσαϊκό σε μαύρο άσπρο. Ο διάδρομος οδηγεί σε μια ξύλινη σκάλα που το χαρακτηριστικό της είναι ότι δεν έχει υποστηρίγματα όπως ακριβώς είναι η σκάλα του δημαρχείου και η σκάλα του πνευματικού κέντρου νομίζοντας οποίος την παρατηρεί ότι η σκάλα στέκετε κυριολεκτικά μόνη της στον αέρα. Η σκάλα αυτή ανεβαίνει ως τον τελευταίο όροφο, 
Στην οροφή της υπάρχει μοναδικό οκτάγωνο οπαίο. Στο τέλος του διαδρόμου, στον τοίχο σε πλαίσιο σαν κάδρο είναι ζωγραφισμένη η Κωνσταντινούπολη και στον δίπλα τοίχο είναι η Ακρόπολη με την Πύλη του Αδριανού και το Ολυμπιείο στο βάθος. Η διακόσμηση της σκάλας αποτελείται από εξαιρετικες ζωγραφιές Ελλήνων και Ρωμαίων ποιητών, και όλων σχεδόν των Ελλήνων φιλόσοφων. Όμηρος, Αριστοτέλης, Σωκράτης κ.α., Στο ύψος του τελευταίου ορόφου συναντάμε τους Διογένη, Σοφοκλή, ο Ασκληπιό και τον Καρνεάδη. Υπάρχουν και αυτές ακόμα οι επτά από τις εννέα μούσες με διακοσμητικά ανθέμια και κοντά τους οι λύρες της μουσικής. 
Μια από τις ωραιότερες τοιχογραφίες είναι στο τέλος της σκάλας που είναι η κολόνα με το κορινθιακό κιονόκρανο οπού πίσω της στον τοίχο παρατηρεί κάποιος ζωγραφισμένο ένα μαγικό κήπο με περικοκλάδες και δένδρα και δίπλα στην
κολόνα δύο νεαρές μορφές. Η μία κρατάει στεφάνι και η άλλη στάχυα. Μοναδικής τέχνης και ομορφιάς είναι και οι οροφογραφίες που διατηρούνται σε όλο το κτήριο σε όλες τις αίθουσες υποδοχής των επισκεπτών, τις τραπεζαρίες, τα σαλόνια, και τα υπνοδωμάτια. 
Σε ένα δωμάτιο στο κέντρο της οροφής είναι ζωγραφισμένος ο Ερμής και η Σελήνη πάνω στο άρμα της ενώ στις πλευρές υπάρχουν μικροί ερωτιδείς ενώ υπάρχουν ζωγραφιστά φυτικά κοσμήματα στις γωνίες. Από όμως που αξίζει πιο πολύ και κυριολεκτικά εντυπωσιάζει είναι ζωγραφιστή κάτασπρη αυτοσχεδιασμένη δαντέλα. Παντού υπάρχουν ανθεμωτά κοσμήματα, ρόδακες, ερωτιδείς, γιρλάντες και σκηνές από την ελληνική μυθολογία, εξωτικά πουλιά και μπουκέτα με λουλούδια κοσμούν τις οροφές των σαλονιών. Η τραπεζαρία έχει να δώσει διαφορετική εικόνα. Στο κέντρο της οροφής έχει ζωγραφιστεί ένα κιγκλίδωμα με φόντο τον ουρανό κι ένα μαύρο γεράκι και οι τοίχοι προβάλλουν ζωγραφιστά δένδρα και άλλα φυτά, απ’ όπου κρέμονται ψάρια, αστακοί, πουλιά, κάνιστρα με φρούτα και άνθη. Σ’ ένα άλλο από τα δωμάτια, στην οροφή, κυριαρχούν τέσσερις μορφές αρχαίων 
Ελλήνων: Δημοσθένης, Φερεκύδης, Πλάτων και Περικλής. Τα ορθογραφικά λάθη στα ονόματά τους μαρτυρούν ότι ο ζωγράφος δεν ήταν Έλληνας. Το πάτωμα είναι ξύλινο. Ελάχιστα έχουν αλλάξει από την εποχή που κτίστηκε το αρχοντικό. 
Ο ίδιος ο Βελισσαρόπουλος που είχε επισκεφτεί το κτίριο μετά την αναπαλαίωση του είχε δώσει δυο πληροφορίες μόνο που δεν τις γνωρίζαμε. 
Η μια ηταν ότι τα χρώματα του ξύλινου δαπέδου ηταν λίγο σκουρότερα. Η άλλη όμως ηταν τουλάχιστον εντυπωσιακή. Γιατί οι διάδρομοι στο αρχοντικό αυτό αλλά και γενικότερα οι διάδρομοι στα αρχοντικά της εποχής ήταν τόσο μεγάλοι σαν πλατείες? Διότι μέσα σε αυτούς τους διάδρομους περπατούσαν από την μια άνετα οι άνθρωποι που έμεναν σε αυτό αλλά και από την άλλη το πολυπληθές προσωπικό του σπιτιού. Καμαριέρες φροντιστές κτλ. Και αυτοί όπως και στην πλατεία περπατούσαν εντελώς στην άκρια των διάδρομων σχεδόν αθέατοι και μην ενοχλώντας καθόλου τους υψηλούς κατοίκους της οικίας. Ένα άλλο που μάθαμε από τον ίδιο τον Βελισσαρόπουλο ηταν γιατί τα μπαλκόνια είναι τόσο κοντά μεταξύ τους. 
Και πάλι έχει να κάνει με τις αρχές και ιδιορρυθμίες της εποχής σχετικά με το υπηρετικό προσωπικό των αρχοντικών αυτών. Προσέξτε το παράδοξο εδώ. Όταν γινόταν δεξιώσεις η κοινωνικές συναθροίσεις και το σπίτι ηταν γεμάτο επίσημους το υπηρετικό προσωπικό δεν επιτρεπόταν να κυκλοφορεί στο σπίτι και ανάμεσα τους έκτος από ορισμένους επιλεγμένους και με ειδική ενδυμασία και εντολές. Όλοι οι άλλοι κυκλοφορούσαν από έξω από τα μπαλκόνια. Τα μπαλκόνια ήταν έτσι τοποθετημένα γύρω από το κτήριο ώστε οι υπηρέτες μετέφεραν τα υλικά, τις πιατέλες και όλα τα σχετικά ακόμα και οι ίδιοι μερικές φορές απ έξω αθέατοι και με τις βαριές κουρτίνες κλειστές έξω από το κτήριο μέσω των μπαλκονιών. 
Μετά από πρόσφατη επισκευή έχουν καταστραφεί οι τοιχογραφίες (κυρίως του κλιμακοστασίου). 
Στεγάζει το εργατοϋπαλληλικό κέντρο Κυκλάδων, στην ιδιοκτησία του οποίου ανήκει. 

Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο ως κτίριο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία με την απόφαση 


Πηγές 







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου