Δημοτικό Θέατρο Απόλλων, πλ. Γεωργίου, Πάτρα

Γενική όψη από street View (2014)

Θέατρο Απόλλων

Απεικόνιση : Νίκος Πολυζώης

Καρτ ποστάλ εποχής

Φωτογραφία από https://mygreekholiday.gr

Σχέδιο όψης

Πηγή :  http://lyrasi.blogspot.gr

Το κτίριο σε γραμματόσημο του 1977
Πηγή :  https://stamps-gr.blogspot.com

Διεύθυνση : πλ. Γεωργίου, Πάτρα 

Επωνυμία : Δημοτικό Θέατρο Απόλλων 

Αρχιτεκτονική τάση : Νεοκλασικό 

Χρόνος Κατασκευής : 1871-1872 

Αρχιτέκτονας : Ερνέστος Τσίλλερ 

Περιγραφή : 

Σύμφωνα με τον Τσίλερ οι κανόνες με τους οποίους έχτισε το θέατρο, εφαρμοζόμενοι με ρωμαϊκούς και ελληνικούς ρυθμούς, έπρεπε να αποτελούν κυρίως όχι με την διακόσμηση του κτηρίου αλλά τα ουσιαστικά τμήματα και τους σκελετούς κατασκευών με αντικειμενικό σκοπό την συνοχή και την αρμονία του. Ωστόσο το θέατρο Απόλλων αποκλίνει περισσότερο στους ρωμαϊκούς ρυθμούς καθώς είναι έντονα επηρεασμένο από την ιταλική τέχνη. 

Το θέατρο είναι κατασκευασμένο σε σχεδόν επίπεδο έδαφος, στηρίζεται στα συμπαγή τοιχώματα και είναι πολυώροφο με αρκετά μεγάλα τόξα και μνημειακό προσκήνιο και πλούσια διακόσμηση. 

Ιστορικά Λαογραφικά στοιχεία : 

Το θέατρο « Απόλλων» θεμελιώθηκε στις 11 Φεβρουαρίου του 1871 και ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ, στις 10 Οκτωβρίου 1872 σε σχέδια του σπουδαίου αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ. Είναι μικρογραφία της σκάλας του Μιλάνου και αποτελεί το παλαιότερο από τα σωζόμενα κλειστά θέατρα των νεότερων χρόνων καθώς και το αρχιτεκτονικό στολίδι της αχαϊκής πρωτεύουσας. 

Το έργο χρηματοδοτήθηκε από την τότε ισχυρή αστική τάξη και αντανακλά επάξια την μεγαλύτερη ακμή που έζησε η πόλη. Η λίστα με τους χρηματοδότες αποτελείται από 100 περίπου άτομα. Ανάμεσα σ΄αυτά ξεχωρίζουν ο δήμαρχος Πατρέων Γεώργιος Ρούφος, ο Γουσταύος Κλάους, ο Αμβούργερ, ο Λάγγουρας, οι αδελφοί Τριάντη, ο Παναγιώτης Γούναρης και πολλοί άλλοι. Το οικόπεδο αγοράστηκε για 11.000 δρχ. Τα σχέδια επιμελήθηκε ο ίδιος ο Τσίλλερ και φυλάσσονται ακόμη και σήμερα στη δημοτική βιβλιοθήκη. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν πολυτελέστατα και τα ακριβότερα της εποχής όπως πέτρα Τεργέστης, κάγκελα από την Αγγλία, αγάλματα από τη Βιέννη, μάρμαρα από το Λιβόρνο και διάφορα άλλα είδη από την Ελλάδα και την Ευρώπη. Ο φωτισμός τα πρώτα χρόνια γινόταν με κεριά, το 1878 με φωταέριο και τελικά το 1899 με ρεύμα. Το θέατρο Απόλλων ακολουθεί όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία του νεοκλασικισμού και ανήκει σ΄αυτόν το αρχιτεκτονικό ρυθμό. 

Ενδεικτικά, η πρώτη παράσταση στο θέατρο δόθηκε στις 10 Οκτωβρίου 1872 με το «Un balo in Mashera» του Βέρντι. 

Μια σειρά από μεταρρυθμίσεις έγιναν το 1899 και άλλαξαν ριζικά τη μορφή του, όπως μας
αποκαλύπτει σε δημοσιεύματα της εποχής οι τοπικοί δημοσιογράφοι. 

Με την εξέλιξη των χρόνων στο θέατρο προστέθηκαν και βοηθητικά σκηνικά στοιχεία που υπάρχουν και νεότερα θέατρα όπως είναι το μετασκήνιο, το παρασκήνιο όπου αλλάζουν εμφανίσεις οι ηθοποιοί, η αυλαία η οποία υψώνεται στην αρχή της παράστασης και κατεβαίνει στο τέλος καθώς και το υποσκήνιο μέρος το οποίο βρίσκεται κάτω από τη σκηνή ή σε ειδικό χώρο του θεάτρου για τη χρησιμοποίηση των θεατρικών μηχανών. Το Απόλλων αποτελεί έναν τόπο αυλικού θεάτρου αφού η αίθουσα ή χώρος των παραστάσεων προοριζόταν για το προνομιούχο κοινό σε αντίθεση με τον μεσαίωνα όπου οι θεατρικές παραστάσεις δίνονταν σε πρόχειρες κατασκευές που προσαρμόζονταν σε οποιοδήποτε χώρο και δεν είχαν κάποιο συγκεκριμένο τύπο θεάτρου. Επιπλέον το θέατρο είναι χωρισμένο σε επάλληλους εξώστες χωρισμένους σε ανεξάρτητες σε κυψελοειδή θεωρία ,στοιχείο απόλυτα φυσιολογικό αφού είναι ο χαρακτηριστικός τύπος του ιταλικού θεάτρου που εκμεταλλεύεται ορθολογικά τον χώρο. Αυτόματα δημιουργούσε έναν κοινωνικό διαχωρισμό με τα στοιχεία των θεωρείων, τα οποία τα προηγούμενα χρόνια προορίζονταν για τους ευγενείς, τους εύπορους, συμβάν το οποίο δεν γίνεται σήμερα στο θέατρο Απόλλων. Το σχήμα του συγκεκριμένου θεάτρου είναι το πεταλοειδές με την σκηνή δηλαδή στο μπροστά μέρος του να είναι τοποθετημένη στο άνοιγμα του πετάλου ενώ στην σκηνογραφία επικρατεί η προοπτική ψευδαίσθηση. Ο Τσίλερ δημιούργησε με ιδιαίτερο και ξεχωριστό τρόπο το θέατρο Απόλλων ώστε να αποφύγει τυχόν προβλήματα με την ακουστική και την ορατότητα. Εν συνέχεια ο ¨Ερνεστ επηρεάστηκε και από ένα στοιχείο της γαλλικής θεατρικής αρχιτεκτονικής το οποίο ήταν πολύ διαδεδομένο εκείνη την περίοδο στην Ευρώπη. Το στοιχείο το χρησιμοποίησε και στην κατασκευή και του συγκεκριμένου θεάτρου όπου το αμφιθέατρο μετετρεπόταν σε ένα υπερκείμενο αμφιθέατρο, ενώ αυξάνονταν και οι σειρές των θεωρείων ( σε ορισμένες περιπτώσεις). Τέλος ο Τσίλερ κατασκεύασε το επίπεδο του θεάτρου σε μεγάλη έκταση για να υπάρχει από την μια αρμονία στην σκηνή και από την άλλη μια έντονη δράση, μια μεγάλη ένταση αλλά και επαναστατικότητα, ώστε οι παραστάσεις να φαίνονται πιο αληθινές και επιζητώντας την μεγαλύτερη συμμετοχή των θεατών στο θέαμα! 

Το κτίριο απεικονίζεται στη σειρά γραμματοσήμων του 1977 «Νεοελληνική Αρχιτεκτονική» στο γραμματόσημο αξίας 50 δρχ.

Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση 

ΥΠΠΕ Α/Φ08/49858/4778π.ε./10-03-1975 ΦΕΚ 326/Β/19-03-1975

Πηγές 

http://listedmonuments.culture.gr