κτίριο Νυχτερινών Σχολών Φιλολογικού Συλλόγου «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ», Θεμιστοκλέους 17 & Κατακουζηνού 2, Αθήνα

Γενική άποψη από street View (2019)

Λεπτομέρεια όψης
Πηγή :  ΥΠΠΟ ΔΠΑΝΣΜ

Λεπτομέρεια εισόδου
Πηγή :  ΥΠΠΟ ΔΠΑΝΣΜ

Διεύθυνση :   Θεμιστοκλέους 17 & Κατακουζηνού 2, Αθήνα

Επωνυμία :  κτίριο Νυχτερινών Σχολών Φιλολογικού Συλλόγου «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ»

Χρόνος Κατασκευής :  1931

Αρχιτέκτονας :  Βασίλης Τσαγρής

Περιγραφή :

Κτίστηκε το 1931 και είναι τριώροφο με ισόγειο και δώμα. Το κτίριο διακρίνεται από τη χαρακτηριστική προσπάθεια διάσπασης του όγκου των όψεων. Καθώς το τεθλασμένο σχήμα του οικοπέδου παρουσίαζε δυσκολία, στο κτήριο δόθηκε μία ευφυής λύση που διακρίνεται από τις οριζόντιες σειρές τριπλών ανοιγμάτων και τις ενδιάμεσες κατακόρυφες παραστάδες, καθώς και την διανομή των επιπέδων επιφανειών. Οι παραστάδες προσθέτουν δωρική λιτότητα στην όψη και ακολουθούν μία λειτουργική ρυθμολογία, είναι πλατύτερες στα τέσσερα άκρα του κτηρίου, καθώς και εκατέρωθεν της κεντρικής εισόδου.

Το ισόγειο έχει εμπορική χρήση. Το ύψος του ορόφου είναι χαμηλότερο των υπολοίπων, ενώ στη προβολή των παραστάδων ανάμεσα στα ανοίγματα οι επιφάνειες διακοσμούνται με κάθετες ραβδώσεις. Οι όροφοι διαχωρίζονται με προεξέχοντα περιμετρικά γείσα.

Η εσωτερική τυπολογία του κτηρίου διαμορφώνεται γύρω από το συμμετρικό μαρμάρινο κλιμακοστάσιο. Ο αρχιτέκτονας χρησιμοποίησε τις δυνατότητες του νέου δομικού υλικού, του οπλισμένου σκυροδέματος, για να δώσει λύση στην ελεύθερη στήριξη του κλιμακοστασίου στο χώρο, με έξι κολώνες τετραγωνικής διατομής και δοκούς οροφής. Το περίτεχνο κιγκλίδωμα του κλιμακοστασίου έχει απλό σχέδιο με μικρούς κοχλίες, ενώ η κουπαστή είναι ξύλινη.

Ιστορικά Λαογραφικά στοιχεία :

Το κτίριο των «Νυκτερινών Σχολών», οικοδομήθηκε για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες των σχολών αυτών. Οι «Νυχτερινές Σχολές των απόρων παίδων» ιδρύθηκαν το 1872 από το Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός» με σκοπό την ηθική μόρφωση και τη διανοητική ανάπτυξη των απόρων παίδων. Αποτελεί έργο του αρχιτέκτονα Βασίλη Τσαγρή (1882-1941) με έτος ανέγερσης το 1931, σύμφωνα με την εντοιχισμένη πλάκα που βρίσκεται στο εσωτερικό του κτηρίου. Ανήκει στα έργα της τελευταίας περιόδου του αρχιτέκτονα.

Το κόστος ανέγερσης του κτηρίου είχε ανέλθει στα πέντε εκατομμύρια δρχ., περιλαμβάνοντας τον πλήρη εξοπλισμό της Σχολής, με υπνωτήριο 50 κλινών, ιατρείο, μαθητικά λουτρά, υπόστεγο γυμναστικής, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και Χημείας, πλούσια βιβλιοθήκη με αναγνωστήριο και αίθουσες διδασκαλίας.

Η Σχολή ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1934. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής η ομαλή λειτουργία των Σχολών διεκόπη, καθώς το μέγαρο του Συλλόγου «Παρνασσός» μετετράπη σε στρατοδικείο.

Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα αρχιτεκτονικής σύνθεσης της ώριμης περιόδου του αρχιτέκτονα του μεσοπολέμου Βασίλη Τσαγρή ( 1882 - 1941), που συνδυάζει την λειτουργικότητα με την αυστηρή διαμόρφωση των όψεων, την πολυπλοκότητα τυπολογίας με την τεχνογνωσία των νέων δομικών υλικών της δεκαετίας 1928 - 30 σε ένα άριστο αισθητικό αποτέλεσμα.

Επίσης αποτελεί ζωντανή μαρτυρία ιστορικού χώρου εκπαίδευσης, πνευματικής δράσης και εφαρμογής προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας για τους άπορους νέους και νέες της χώρας, που καλύπτει ένα χρονικό φάσμα σχεδόν εκατόν τριάντα ( 130) ετών

Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση

ΥΠΠΟ  ΔΙΛΑΠ/Γ/2405/41128/30-8-1999  ΦΕΚ 1776/Β/22-9-1999

Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.  Π.Δ. α/17-10-1984  ΦΕΚ 28/Δ/14-02-1985

Πηγές 

http://listedmonuments.culture.gr

ΥΠΠΟ ΔΠΑΝΣΜ

http://estia.minenv.gr