 |
Γενική άποψη από street View (2014)
|
 |
Λεπτομέρεια υπέρθυρου
|
 |
Λεπτομέρεια εξώστη
|
 |
Σχέδιο όψης
|
Διεύθυνση : Βασ. Ηρακλείου Ελ. Βενιζέλου Ερμού & Ίωνος Δραγούμη, Θεσσαλονίκη
Επωνυμία : Στοά Σαούλ
Χρόνος Κατασκευής : 1920-1929
Αρχιτέκτονας : Ελί Μοδιάνο
Περιγραφή :
Ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, με δυο εσωτερικούς πεζόδρομους που σχηματίζουν ένα Τ. Λόγω των διαφορετικών φάσεων οικοδόμησης, συναντάμε διάφορα αρχιτεκτονικά στυλ. Η όψη επί της Βασ. Ηρακλείου είναι η παλαιότερη αφού είναι κομμάτι της αρχικής (προ 1917) στοάς. Εδώ βλέπουμε έντονα αναγεννησιακά στοιχεία, με τάση διακόσμησης. Τα παράθυρα του ορόφου είναι τοξωτά, ψευδοπαραστάδες με κορινθιακά επίκρανα πλαισιώνουν το σύνολο εξωστόθυρας-εξώστη και στηρίζουν την επίστεψη του κτιρίου, την οποία αποτελούν ταινίες διακοσμητικές και γείσο με φουρούσια. Οι εξώστες με τις μπαλούστρες και τα ελικωτά φουρούσια στηρίξεως αποτελούν κυρίαρχο στοιχείο της όψης. Πάνω από την κύρια είσοδο παρατηρούμε διακοσμητικό μενταγιόν με τα αρχικά του ιδιοκτήτη S.M. Ακόμα και οι γεισίποδες είναι διακοσμημένοι με φυτικές αναπαραστάσεις. Στον πρώτο όροφο αυτής της όψης λειτούργησε η Τράπεζα και μάλιστα σώζεται ακόμα κομμάτι από τη ζωγραφισμένη οροφή της.
Η όψη της Ερμού “σπάει” σε πολλά, μικρά, διώροφα εμπορικά κτίρια, τυπικό δείγμα των κτιρίων αγοράς που καθιερώνονται στην πόλη μετά την φωτιά του 1917. Από τον διάδρομο και μετά και επί της οδού Βενιζέλου, βλέπουμε την όψη που προστέθηκε τελευταία, το 1929 και φέρει έντονα στοιχεία Art Deco.
Στον φάκελο του Αρχείου της Πυρικαύστου διασώζεται σημαντικός αριθμός σχεδίων από την επισκευή και επανασχεδιασμό της στοάς που χρονολογούνται στο χρονικό διάστημα από τον Αύγουστο του 1924 μέχρι τον Μάιο του 1929. Ένα μεγάλο κομμάτι στα βόρεια της αρχικής στοάς ρυμοτομήθηκε για να διανοιχθεί η οδός Ερμού. Την επισκευή – ανακατασκευή ανέλαβε ο Ελί Ιακώβ Μοδιάνο, το γραφείο του οποίου στεγαζόταν στη Σιτέ Σαούλ τουλάχιστον από το 1922. Η πολυώροφη όψη επί της οδού Βενιζέλου, η οποία δεν υλοποιήθηκε φέρει και την υπογραφή του Ζοζέφ Πλεμπέρ.
Ιστορικά Λαογραφικά στοιχεία :
Το 1881, ο Σαούλ Μοδιάνο, ένας από τους πιο πλούσιους ανθρώπους της οθωμανικής αυτοκρατορίας αποφασίζει να δημιουργήσει στο κέντρο της Θεσσαλονίκης ένα σύγχρονο εμπορικό κέντρο. Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες (μη επιβεβαιωμένες) αναθέτει τον σχεδιασμό στον γνωστό αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι. Η στοά που δημιουργείται καταστρέφεται σχεδόν ολοσχερώς από την πυρκαγιά του 1917 με το μοναδικό σημείο που σώζεται να είναι η πρόσοψη επί της Βασιλέως Ηρακλείου. Έτσι η στοά αποκτά νέα κτίρια και η τελευταία της προσθήκη γίνεται το 1929, όταν χτίζεται το κτίριο που “βλέπει” στην σημερινή οδό Βενιζέλου. Στην πολύχρονη ιστορία της στέγασε τράπεζα, αποθήκες εμπορευμάτων, γραφεία (όπως του διάσημου μηχανικού Ελί Μοδιάνο, εγγονού του Σαούλ), εμπορικά καταστήματα, καταστήματα εστίασης και ψυχαγωγίας. Σήμερα παραμένει εν μέρει σε λειτουργία αν και έχει χάσει την αίγλη και την δημοτικότητά της.
Πρόκειται για την σημαντικότερη σε μέγεθος εμπορική στοά του οικονομικού κέντρου της Θεσσαλονίκης. Η Cite Saoul ή το «χάνι νέον Σαούλ», όπως αναφέρεται σε διαφημιστική καταχώρηση του 1879, κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα καταλαμβάνοντας διευρυμένη έκταση σε σύγκριση με τη σημερινή θέση της. Η πυρκαγιά του 1917 κατάστρεψε τμήμα της, χωρίς ωστόσο να διακόψει τις εμπορικές δραστηριότητες, όπως αποδεικνύεται από το μεγάλο αριθμό εμπόρων που διατάσσονται το Μάρτιο του 1925 από το Γραφείο Σχεδίου Πόλης να εκκενώσουν τα παραπήγματα και τα καταστήματα που ρυμοτομούνται μετά την εφαρμογή του σχεδίου Εμπράρ.
Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση
ΥΜΑΘ 3428/30-09-2016 Φ.Ε.Κ. 229/ΑΑΠ/04-11-2016
Πηγές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου