Αρχοντικό Bέη, Άγιος Mάμας Xαλκιδικής

Γενική άποψη

Πηγή :  http://www.xalkidikipolitiki.gr

Γενική άποψη

Πηγή :  http://www.xalkidikipolitiki.gr

Λεπτομέρεια πόρτας

Πηγή :  http://www.xalkidikipolitiki.gr

Διεύθυνση : Άγιος Mάμας Xαλκιδικής 

Επωνυμία : Αρχοντικό Bέη 

Χρόνος Κατασκευής : αρχές 20ου αιώνα 

Περιγραφή : 

Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα εξοχικής βίλας των αρχών του 20ου αιώνα. 

Ιστορικά λαογραφικά στοιχεία : 

Από τα τέλη του 17ου αιώνα, κατά πάσα πιθανότητα και το 18ο αιώνα, ο Άγιος Μάμας αποτελούσε τσιφλίκι που κατοικούνταν από χριστιανούς. 

Ανήκε ως τσιφλίκι στον Γιουσούφ Μπέη που ασκεί και καθήκοντα βοεβόδα στο χωριό. Κάποιοι από τους κατοίκους είναι ιδιοκτήτες μικρών κτημάτων αλλά οι περισσότεροι είναι κολίγοι στα χωράφια του Μπέη. 

Ο Νικόλαος Χρυσανθίδης στα 1870 μιλά για ένα χωριό που αποτελεί τσιφλίκι (έπαυλη) με «απέραντους» αγρούς του Μιχαήλ Βέη από τις Σέρρες. Τα σπίτια του χωριού είναι γύρω στα 70 και οι κάτοικοί του κολίγοι με μεγάλα χρέη στον Βέη και αγράμματοι. 

Ήδη από τη δεκαετία του 1860 το τσιφλίκι του Αγίου Μάμαντα είχε περιέλθει στη κατοχή με αγορά του Σερραίου χριστιανού ορθόδοξου μεγαλέμπορα Μιχαήλ Βέη, προκρίτου της Θεσσαλονίκης ο οποίος διέμενε στη Θεσσαλονίκη. 

Στη συνέχεια το τσιφλίκι πέρασε στην κατοχή του γιου του Νικόλαου που διέμενε επίσης με τη σύζυγο του Αικατερίνη και τα παιδιά του Μιχαήλ και Αλέξανδρο στη Θεσσαλονίκη. 

Μάλιστα την εποχή του Νικόλαου Βέη ένας από τους επιστάτες ήταν και ο Τζουμάκας από της Σέρρες που ήταν σκληρός με τους κολίγους και είχε προστάτη και συνεταίρο τον αρχιληστή καπετάν – Γιωργάκη από τη Νικήτη. Ο Τζουμάκας έκλεψε στις δοσοληψίες το Γιωργάκη και αυτός ήρθε με πλοίο που άραξε στην παραλία του Άγιου Μάμαντα, στο Ξέκομμα, σκότωσε τον Τζουμάκα και έβαλε φωτιά στο κονάκι. Το 1918 το τσιφλίκι πέρασε με διαθήκη στα παιδιά του Νικόλαου. 

Οι αδερφοί Μιχαήλ και Αλέξανδρος Βέη συνέχιζαν να κατέχουν το τσιφλίκι, μάλιστα ο Μιχαήλ Βέης με τη σύζυγο του Δέσποινα και το γιο του Νικόλαο (γεν. 1940) που έπασχε από σύνδρομο Down, διέμεναν ως τον θάνατό τους στο κονάκι, 

Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση 

ΥΠΠΟ ΔΙΛΑΠ/Γ/237/3304/17-03-1988 ΦΕΚ 219/Β/22-04-1988

Πηγές 

http://listedmonuments.culture.gr

Δημήτρη Κουρμπέτη «ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ»