Κυριακή 15 Μαρτίου 2020

παλάτι Παλαιολογίνας, Αγ. Αλεξίου 25, Καλάβρυτα Αχαΐας

Γενική άποψη από street View (2014)

Διεύθυνση : Αγ. Αλεξίου 25, Καλάβρυτα Αχαΐας 

Επωνυμία : παλάτι Παλαιολογίνας 

Περιγραφή : 
Χαρακτηριστικό κτίριο αστικής αρχιτεκτονικής των χρόνων πρίν από την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό. Διώροφο με Φ.Ο. λιθοδομή και στέγη. 
Είναι ρυθμού βυζαντινού, λιθόκτιστο και κεραμοσκέπαστο, με ολόισιες τις καλότεχνα αγκωναροχτισμένες γωνιές του. 
Το κτίριο διαρθρώνεται σε τρεις ορόφους, με συνολικό καθαρό εμβαδόν 530 τ.μ. Διαθέτει καταχύστρα στην είσοδο, πολεμίστρες στο ισόγειο και μικρά τοξωτά ανοίγματα στα πλάγια πυργοειδή τμήματα. Ο όροφος του κεντρικού τμήματος της κατοικίας διαθέτει περισσότερα ανοίγματα. Στους κύριους χώρους διατηρούνται τζάκια με καθαρά τουρκική μορφολογία. 

Ιστορικά Λαογραφικά στοιχεία : 
Η κατασκευή του κτιρίου ανάγεται στα χρόνια που τα Καλάβρυτα ανακτήθηκαν από τους Βυζαντινούς στρατηγούς των Παλαιολόγων του Μυστρά και βρισκόταν μέσα σε ευρύτερο περιβάλλον περιτριγυρισμένο από ψηλά τείχη και καστρόπορτες, τα οποία κατεδαφίστηκαν και ο χώρος τεμαχίστηκε σε οικόπεδα που στη συνέχεια πουλήθηκαν. 
Στις ιστορικές πηγές αναφέρεται ότι το αρχοντικό πιθανώς κτίστηκε από το Θωμά Παλαιολόγο, όταν καταστράφηκε το περίφημο φράγκικο φρούριο του Geoffroy de Tournay και το έτος 1440 πέρασε στον αδελφό του Κωνσταντίνο, επί του οποίου τα Καλάβρυτα είχαν εξελιχθεί σε σπουδαίο πνευματικό κέντρο. 
Την ίδια περίοδο, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος πιθανώς δώρισε το Παλάτι στην πριγκίπισσα Αικατερίνη Παλαιολόγου, κόρη ευγενών από τη Χαλανδρίτσα και συγγενή της αυτοκρατορικής οικογένειας για την οποία οι μαρτυρίες αναφέρουν ότι όταν τα Καλάβρυτα καταλήφθηκαν από τους Τούρκους, το 1460, προτίμησε την αυτοκτονία από τον εξευτελισμό της αιχμαλωσίας. 
Στη συνέχεια το Παλάτι έγινε κατοικία του Τούρκου μπέη και του Βοεβόδα διοικητή. Μια σύντομη χριστιανική τριακονταετής ανάπαυλα φάνηκε λίγο πριν το1700 με τη προσωρινή Βενετσιάνικη κατάκτηση για να ξαναγυρίσουν οι Τούρκοι το 1715. Το 1769, επί Αικατερίνης Β’, μια αποτυχούσα εξέγερση των ραγιάδων θα πνιγεί στο αίμα αλλά μετά από μισό αιώνα, τον Μάρτιο του 1821, ακολουθεί η άλωση των Καλαβρύτων από τους Έλληνες επαναστάτες της Αγίας Λαύρας. 
Ο τελευταίος ιδιοκτήτης του, κ. Βασίλειος Τσαπάρας, προσέφερε το κτίριο στο Δήμο Καλαβρύτων με τον όρο να αξιοποιηθεί και να διασωθεί για έναν κοινωφελή σκοπό. 
Η μελέτη του εκπονήθηκε από εργαστήριο Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού του χώρου, του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή κ. Διονύσιο Βέρρα. 
Προέβλεπε τη δομική και μορφολογική αποκατάσταση του μνημείου και την προσαρμογή του σε πολιτιστικό κέντρο του Δήμου Καλαβρύτων. 
Το έργο ολοκληρώθηκε υπό την επίβλεψη της Διεύθυνσης Αναστύλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και χρηματοδοτήθηκε από το Π.Ε.Π. Δυτικής Ελλάδος με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 
Η Δημοτική Πολιτιστική Επιχείρηση πρότεινε στο Δημοτικό Συμβούλιο Καλαβρύτων να αναλάβει τη λειτουργία του Αρχοντικού της Παλαιολογίνας, δημιουργώντας έναν «πολυχώρο» δραστηριοτήτων για συνέδρια, ημερίδες, συναντήσεις, διαλέξεις, προβολές και φιλοξενία μόνιμων και περιοδικών εκθέσεων με ιστορικό και λαογραφικό χαρακτήρα. 
Το καλοκαίρι του 2003 άνοιξε για πρώτη φορά, μετά την ανακατασκευή του, για να φιλοξενήσει την Έκθεση Φωτογραφίας του διάσημου Έλληνα φωτογράφου-περιηγητή Σπύρου Μελετζή με θέμα «Ελλάδα και Έλληνες & Αντίσταση». Από τότε φιλοξενεί κατά καιρούς εκθέσεις ζωγραφικής, συνέδρια, ημερίδες κλπ. ενώ από το Νοέμβριο του 2006 στεγάζονται στο «Αρχοντικό της Παλαιολογίνας» τα γραφεία της Πολιτιστικής Επιχείρησης του Δήμου Καλαβρύτων. 

Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση 

Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. 66507/4842α/30-10-1989 ΦΕΚ 637/Δ/09-10-1989 

Πηγές 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου