 |
Γενική άποψη
Πηγή :
ΥΠΠΟ
ΔΠΑΝΣΜ
|
 |
|
Πηγή : http://www.eie.gr
|
 |
|
Πηγή : http://www.eie.gr
|
 |
Μετά την ενοποίηση των δύο κτηρίων
Πηγή :
http://www.eie.gr
|
Διεύθυνση : Αιόλου 86 & Γ. Σταύρου, Αθήνα
Επωνυμία : Εθνική Τράπεζα
Αρχιτεκτονική τάση : Νεοκλασικό
Χρόνος Κατασκευής : 1890-1900
Αρχιτέκτονας : Νίκος & Αριστείδης Μπαλάνος
Περιγραφή :
Διώροφο νεοκλασικό κτίριο με πολύ αξιόλογα διακοσμητικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία. Παρουσιάζει συμμετρική μορφολογική διάταξη, το αρχικό τμήμα και η μεταγενέστερη προσθήκη επί της Γ. Σταύρου, κτισμένη με το ίδιο πνεύμα εντάσσεται πλήρως στο αρχικό.
Η κύρια όψη επί της οδού Αιόλου διέπεται από απόλυτη συμμετρία. Το χαρακτηριστικό του διώροφου κτηρίου αποτελεί η κεντρική είσοδος, η οποία τονίζει τον άξονα της συμμετρίας. Φέρει μαρμάρινο εξώστη με δύο μαρμάρινους ιωνικούς κίονες που στηρίζουν θριγκό και αέτωμα με ακρωτήρια.
Οι ιωνικοί κίονες που κρατούν την αετωματική απόληξη με τα ακρωτήρια επαναλαμβάνονται και στα δύο άκρα της όψης στο δεύτερο όροφο.
Τα φωτιστικά ανοίγματα είναι συμμετρικά τοποθετημένα και πλαισιώνονται με λιτό πλαίσιο.
Η νέα όψη εμφανίζει ενότητα ύφους, ακόμη και στα μέρη στα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί στοιχεία ετερογενή. Για παράδειγμα, στην όψη της Γ. Σταύρου έχουν επιλεγεί στοιχεία ευθύγραμμα που πηγάζουν από την κλασική τέχνη, αλλά και τοξωτά.
Τοξωτά ανοίγματα στο ισόγειο με περίτεχνα διακοσμητικά κλειδιά και επιβλητικές σιδεριές. Σε άλλο τμήμα του ισογείου (υπερυψωμένου) τα ανοίγματα έχουν πεσσούς με επίκρανα, γείσο και μικρούς γεισίποδες. Ισόδομη αρμολόγηση σε ορισμένα τμήματα του ισογείου, που διαχωρίζεται από τον πρώτο με επιστύλιο που έχει τραβηχτά επιχρίσματα και οδόντες. Τα ανοίγματα του ορόφου έχουν πεσσούς, επίκρανα, επιστύλιο, μικρό γείσο και αέτωμα.
Ιστορικά Λαογραφικά στοιχεία :
Το κτίσμα έχει πολλαπλό ενδιαφέρον, αφενός επειδή αποτελεί την έδρα του παλιότερου εθνικού τραπεζικού ιδρύματος και αφετέρου λόγω της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής του σύνθεσης.
Στη θέση του κεντρικού κτιρίου της Εθνικής Τραπέζης, επί της οδού Αιόλου, υπήρχαν κατά
τον 19ο αιώνα δύο χωριστά διώροφα κτίρια, οικοδομημένα κατά τη δεκαετία του 1840. Αριστερά βρισκόταν η οικία Δομνάνδου, η οποία αγοράστηκε το 1845 από τον Γεώργιο Σταύρου και στέγασε το πρώτο τραπεζικό κατάστημα της απελευθερωμένης Ελλάδας. Δεξιά βρισκόταν το ξενοδοχείο "Αγγλία" του επιχειρηματία Φραγκίσκου Φεράλδη, το οποίο
αγοράστηκε με τη σειρά του μια δεκαετία αργότερα, με την επέκταση των εργασιών της τράπεζας. Γύρω στο 1900 έγινε η αρχιτεκτονική ενοποίηση των δύο οικοδομημάτων με την κατασκευή της πρόσοψης επί της οδού Αιόλου, η οποία συνεχίστηκε και επί της Γ. Σταύρου. Κατασκευάστηκε σε σχέδια των Νίκου και Αριστείδη Μπαλάνου.
τον 19ο αιώνα δύο χωριστά διώροφα κτίρια, οικοδομημένα κατά τη δεκαετία του 1840. Αριστερά βρισκόταν η οικία Δομνάνδου, η οποία αγοράστηκε το 1845 από τον Γεώργιο Σταύρου και στέγασε το πρώτο τραπεζικό κατάστημα της απελευθερωμένης Ελλάδας. Δεξιά βρισκόταν το ξενοδοχείο "Αγγλία" του επιχειρηματία Φραγκίσκου Φεράλδη, το οποίο
αγοράστηκε με τη σειρά του μια δεκαετία αργότερα, με την επέκταση των εργασιών της τράπεζας. Γύρω στο 1900 έγινε η αρχιτεκτονική ενοποίηση των δύο οικοδομημάτων με την κατασκευή της πρόσοψης επί της οδού Αιόλου, η οποία συνεχίστηκε και επί της Γ. Σταύρου. Κατασκευάστηκε σε σχέδια των Νίκου και Αριστείδη Μπαλάνου.
Το κεντρικό κτήριο της Εθνικής Τράπεζας αποτέλεσε αρχιτεκτονικό πρότυπο και επηρέασε τις όψεις των κτισμάτων στην πλατεία, όπως το Μέγαρο Μελά (1874) και το Δημαρχείο Αθηνών (1872-1874).
Το κεντρικό κτίριο της Εθνικής
Τράπεζας, στην οδό Αιόλου, είναι ένα πραγματικό κόσμημα για τη σύγχρονη Αθήνα,
ενώ αποτελεί το επίσημο έμβλημα της ίδιας της Τράπεζας. Αμέσως μετά την
εγκατάσταση της αντιβασιλείας του Όθωνα στην Αθήνα, η πρώτιστη επιθυμία τους
ήταν να περιορίσουν την Αγγλική επιρροή στην Ελλάδα και γι αυτό παρότρυναν τα
Γαλλικά κεφάλαια να προβούν στην ίδρυση τράπεζας για να μη περιέλθει εξ
ολοκλήρου η Ελλάδα στην Αγγλική επιρροή. Ο καρπός αυτής της πρόθεσης ήταν η
Εθνική Τράπεζα. Οι βασικοί κεφαλαιούχοι ήταν τραπεζικός οίκος οίκος Ρότσιλντ
της Γαλλίας με εκπροσώπους τον Σταύρου και τον Γαλλοελβετό τραπεζίτη Εϋνάρδο. Η
Εθνική Τράπεζα, αρχικά, είχε το ρόλο της εκδοτικής τράπεζας, κάτι ανάλογο της
σημερινής Τράπεζας της Ελλάδος. Η πρώτη έδρα της ήταν στην οικία του ιδρυτή
της, Γεώργιου Σταύρου, που βρισκόταν στην οδό Αιόλου. Όμως, ο ολοένα
αυξανόμενος φόρτος εργασίας θα αναγκάσει την Τράπεζα να μεταφερθεί στη
γειτονική διώροφη κατοικία του Χαιρέτη, η οποία βρισκόταν στην γωνία Αιόλου και
Σοφοκλέους και τέλος, το 1845, μεταφέρθηκε στη σημερινή της έδρας, αγοράζοντας
τη νεόδμητη κατοικία του πανεπιστημιακού καθηγητή Κυριάκου Δομνάδου. Το 1855 η
Τράπεζα θα αγοράσει και το διπλανό κτήριο, παρόμοιας αρχιτεκτονικής, στο οποίο
στεγαζόταν το «Ξενοδοχείο της Αγγλίας» και, αφού θα γίνουν μικρές
τροποποιήσεις, τα δύο κτίρια θα ενωθούν. Την εποχή εκείνη θα προστεθεί μια
κεντρική είσοδος, ανάμεσα στα δύο κτίρια.
Πάντως, το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας,
στην Αιόλου, θα αποκτήσει τη σημερινή μορφή του μετά τη ριζική ανακατασκευή και
τη ταυτόχρονη επέκταση του οικοδομήματος, που θα υποστεί κατά την περίοδο
1896-1901. Μετά την ολοκλήρωση το κτίριο καταλαμβάνει όλο το οικοδομικό
τετράγωνο μεταξύ των οδών Γεωργίου Σταύρου και Σοφοκλέους και θεωρείται, ίσως,
το πιο ακριβό και πολυτελές οικοδόμημα της σύγχρονης Ελλάδας στο λυκαυγές του
20ου αιώνα. Οι δημοσιογράφοι της εποχής επαινούν την ασφάλεια του κτηρίου, για
να πείσουν τους καταθέτες να εμπιστευτούν στην τράπεζα την περιουσία τους (το
μοναδικό κριτήριο για τοποθέτηση των χρημάτων στην τράπεζα είναι η ασφάλεια από
κλοπή και πυρκαγιά). Κάνουν λόγο για τοίχους με διάμετρο πέντε μέτρων τριγύρω
από τα θησαυροφυλάκια, για σιδερένια πατώματα και για σιδερόφρακτα παράθυρα.
Αυτό που φοβίζει περισσότερο, όμως, τους καταθέτες είναι να μη χάσουν την
περιουσία τους σε μία ενδεχόμενη πυρκαγιά. Γι αυτό και τονίζεται απερίφραστα
ότι χρησιμοποιήθηκε ελάχιστα το ξύλο στους εσωτερικούς χώρους και ότι το κτίριο
είναι εφοδιασμένο με δεξαμενές 300.000 οκάδων νερού, που βρίσκονταν στη στέγη
του, για να τροφοδοτήσουν το τελειότερο σύστημα πυρόσβεσης.
Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση
Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. 71979/3825α/08-06-1993 ΦΕΚ 738/Δ/07-07-1993
Πηγές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου