Αρχοντικό Ματάλα, Λεωνίδου 61 & Λυκούργου 164, Σπάρτη

Γενική άποψη από street View (2019)

Λεπτομέρεια εξώστη από street View (2019)

Λεπτομέρεια όψης από street View (2019)

Διεύθυνση :  Λεωνίδου 61 & Λυκούργου 164, Σπάρτη

 

Επωνυμία :  Αρχοντικό Ματάλα 

 

Αρχιτεκτονική τάση :  Νεοκλασικό

 

Περιγραφή :

Πρόκειται για νεοκλασικό οικοδόμημα. Αναπτύσσεται σε δύο ορόφους με θολοσκέπαστο υπόγειο, παρουσιάζοντας όλα τα μορφολογικά στοιχεία νεοκλασικής οικοδομής στον κυβικό όγκο, τη συμμετρία και τα διακοσμητικά στοιχεία.

Η συμμετρία του κτιρίου στον όροφο τονίζεται από τους εξώστες που καθορίζουν τους αντίστοιχους άξονές της. Αντίθετα, στο ισόγειο παρουσιάζεται ομοιομορφία από μεγάλα παράθυρα και πόρτες με ημικυκλικούς φεγγίτες. Η διαφορετική αυτή μορφολογία υπαγορεύεται από τη διαφορά χρήσης του ισογείου ως κατάστημα και του ορόφου ως κατοικία. Αξιόλογος είναι και ο διάκοσμος, ιδιαίτερα αυτός του ισογείου που δημιουργείται κυρίως από τους ορθογώνιους δόμους που είναι και το οικοδομικό υλικό. Όλη η πρόσοψη του ισογείου παρουσιάζει με τους ψευδοπεσσούς, αλλά κυρίως με τους ημικυκλικούς φεγγίτες που θυμίζουν έντονα την αισθητική των κτιρίων του 16ου-17ου αιώνα της Ιταλίας. Αξιόλογοι είναι και οι τρεις εξώστες που αποτελούν τυπικά παραδείγματα νεοκλασικής μορφολογίας, όπως και τα υπόλοιπα διακοσμητικά στοιχεία (σιδεριές στους φεγγίτες, μαρμάρινα και γύψινα πλαίσια κλπ). Κατά την κατασκευή του κτιρίου χρησιμοποιήθηκε οικοδομικό υλικό από την αρχαία Σπάρτη και τον Μυστρά, όπως μαρτυρούν τα πώρινα τμήματα της εξωτερικής σκάλας, οι ενεπίγραφες πλάκες στο δάπεδο της σκάλας και ο αράβδωτος μονολιθικός κίονας στο εσωτερικό του ισογείου.

 

Ιστορικά λαογραφικά στοιχεία :

Η κατασκευή του έγινε σε δύο χρονικές φάσεις, όπως μαρτυρά ο διακοσμητικός ψευδοπεσσός στη μέση της νότιας όψης, στοιχείο που εμφανίζεται και στη νοτιοανατολική και βορειοανατολική γωνία ως τελείωμα του κτιρίου. Αξιοσημείωτη είναι η προσπάθεια μίμησης του αυθεντικού από την προσθήκη, τόσο μορφολογικά όσο και αισθητικά. Πιο συγκεκριμένα, ο όγκος του κτιρίου είναι καθαρά κυβικός και αποτελεί συμπαγές σύνολο. Σε μεταγενέστερη περίοδο έγιναν προσθήκες και στην βόρεια όψη, από μπετόν και οπτοπλινθοδομή, αλλοιώνοντας τη μορφή της όψης.

Σήμερα (2024) στεγάζει την Στρατιωτική Λέσχη.

 

Χαρακτηρίστηκε ως έργο τέχνης που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία με τις αποφάσεις

 

Υπ. Πολιτισμού  ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3109/66104/06-12-1982, ΦΕΚ 134/Β/01-04-1983

Υπ. Πολιτισμού  ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/4454/54316/16-10-2001, ΦΕΚ 1371/Β/18-10-2001

 

Πηγές 

 

1.     Αρχαιολογικό κτηματολόγιο  https://www.arxaiologikoktimatologio.gov.gr

2.     Υπ. Πολιτισμού  http://odysseus.culture.gr

 

Συντεταγμένες google :  37.07377, 22.42658