 |
| Γενική άποψη από street View (2014) |
 |
| Γενική άποψη από street View (2014) |
 |
| Λεπτομέρεια εξώστη από street View (2014) |
 |
| Ζώρζου Ιωάννα Γαργαλιέτου Ιωάννα Πτυχιακή Εργασία : «Αποκατάσταση και επανάχρηση οικίας Σταματίου Κ. Πρωίου στην Ερμούπολη της Σύρου» |
Διεύθυνση : Αρχιεπισκόπου Αλεξ. Λυκούργου 8 & Ιωάννου
Φωτίου, Ερμούπολη
Επωνυμία : οικία Πρωΐου
Αρχιτεκτονική τάση : Nεοκλασικό
Χρόνος Κατασκευής : 1866-1868
Περιγραφή :
Το κτίριο
έχει σχήμα ακανόνιστο, σχηματίζοντας σχεδόν ορθή γωνία στην νότια με την δυτική
πλευρά, αμβλεία γωνία στην δυτική με την βόρεια πλευρά και δημιουργούνται σπασίματα
στο ανατολικό όριο με τα γειτονικά κτίρια. Το συνολικό ύψος του κτιρίου στη
χαμηλότερη στάθμη της νότιας όψης και χωρίς την απόληξη του κλιμακοστασίου
είναι 15,15 μ., ενώ στην υψηλότερη στάθμη πεζοδρομίου στην βόρια όψη το ύψος
ανέρχεται στα 10,15 μ.
Στο
εξωτερικό του κτηρίου παρατηρούμε συμμετρία στις όψεις του ισογείου και του
ορόφου, αλλά η κύρια όψη του υπογείου (νότια πλευρά) δεν ακολουθεί το μοτίβο
αυτό ως προς τις θέσεις των ανοιγμάτων. Η τοιχοδομία του στο υπόγειο και το
ισόγειο είναι από μαρμαρόπετρες και άφθονο ορθογωνικό και προεξέχον «σαρδελωτό»
(γραμμωτό με το μυστρί) κονίαμα στους αρμούς, ενώ ο Α’ όροφος φαίνεται να ήταν
σοβαντισμένος. Ενδιάμεσα του ισογείου και του ορόφου υπάρχει διακοσμητική
ταινία και στον όροφο δημιουργούνται συμμετρικές γωνιακές και ενδιάμεσες
ψευδοπαραστάδες κορινθιακού ρυθμού στον νότιο τοίχο και γωνιακές στον δυτικό.
Τα δύο
μπαλκόνια του ορόφου στη νότια και την δυτική πλευρά του κτιρίου είναι από
μασίφ πλάκες λευκού μαρμάρου στηριζόμενες σε μη διακοσμημένα αλλά μονοκόμματα
μαρμάρινα φουρούσια, τοποθετημένα χωνευτά στην τοιχοποιία και με ωραίο
περίτεχνο κιγκλίδωμα περιμετρικά τους. Αριστερά και δεξιά έχουν καμπυλωτό
τελείωμα που επιτρέπει το άνοιγμα των παραθυρόφυλλων.
Ιδιαίτερα
χαρακτηριστικές είναι οι ζωγραφισμένες εξωτερικές κόγχες επί της οδού Ιωάννου
Φωτίου στη δυτική όψη στα επίπεδα του ισογείου και του Α’ ορόφου με ωραία
γύψινη διακόσμηση στις αψίδες αλλά και τις κορινθιακού τύπου ψευδοπαραστάδες
του Α’ ορόφου, ενώ φέρουν παραστάσεις που απεικονίζουν δύο μεγάλους ζωγράφους,
το Φλωρεντινό Benozzo Gozzoli και το μεγάλο σύγχρονο του, Leonardo Da Vinci.
Ιστορικά λαογραφικά στοιχεία :
Το κτίριο ξεκίνησε να κατασκευάζεται το
1866 για τον Γεώργιο Φιλόπουλο, γνωστό αλευροβιομήχανο του νησιού, που δεν
πρόλαβε να το χαρεί, αφού πτώχευσε το 1887. Περιήλθε στα χέρια του Σταμάτιου Κ.
Πρωίου, ο οποίος το αποπεράτωσε με επιστασία του εμπειροτέχνη Γεώργιου Χατζή -
Γρέκα το 1868.
Το όνομα του αρχιτέκτονα δεν είναι
γνωστό.
Ο Σταμάτιος Κ. Πρώιος ήταν Έλληνας εθνικός
ευεργέτης. Γεννήθηκε στη Χίο το 1809 και απεβίωσε στην Ερμούπολη της Σύρου το
1884, στην οποία εγκαταστάθηκε το 1867. Ήταν παντρεμένος με την Αγγελική, αλλά
έμεινε άτεκνος. Συγκρότησε την μεγάλη περιουσία του πρώτα στην Αίγυπτο και μετά
στην Ερμούπολη και φαίνεται ότι ασχολούνταν τα τελευταία έτη της ζωής του
κυρίως με τραπεζικές εργασίες, ενώ μεγάλο μέρος της περιουσίας του ήταν
επενδυμένο σε χρεόγραφα. Κατά τον θάνατό του (1884) φέρεται «ως ο πλουσιώτατος
των μέχρι τούδε κατοικησάντων εν Σύρω», ένας από τους σπουδαιότερους
κεφαλαιούχους της Ελλάδας «γνωστός καθ’ άπασαν την υφήλιον ως εκ του πλούτου
του». Στη δημόσια διαθήκη του δεν καταγράφεται όλη του η περιουσία, η οποία
κατά μία πληροφορία ξεπερνούσε τα 12.000.000 φράγκα.
Τα ακίνητά του στην Ερμούπολη, που δωρίσθηκαν
στον Δήμο της πόλης για να προικοδοτούνται με 10.000 δρχ. ορφανά κορίτσια,
απέδιδαν το 1980 εισόδημα πάνω από 80.000 δρχ.
Είναι γνωστό ότι οι χώροι του υπογείου
έχουν λειτουργήσει ως καταστήματα και εργαστήρια (ξυλουργείο).
Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο ως έργο τέχνης λόγω της εξαιρετικής μορφολογικής, αρχιτεκτονικής και αισθητικής του αξίας με την απόφαση
Υπ.
Πολιτισμού ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/989/16681/10-8-1987,
ΦΕΚ 475/Β/3-9-1987
Πηγές
1.
Υπ. Πολιτισμού http://listedmonuments.culture.gr
2.
Ζώρζου Ιωάννα Γαργαλιέτου Ιωάννα Πτυχιακή Εργασία :
«Αποκατάσταση και επανάχρηση οικίας
Σταματίου Κ. Πρωίου στην Ερμούπολη της Σύρου»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου