Νομαρχιακό Μέγαρο, πλ. Ελευθερίας Χανιά

Γενική άποψη από street View (2014)

 
Διεύθυνση : πλ. Ελευθερίας Χανιά
 
Επωνυμία :  Νομαρχιακό Μέγαρο
 
Αρχιτεκτονική τάση :  Νεοκλασικό
 
Χρόνος Κατασκευής :  τέλος 19ου αιώνα
 
Αρχιτέκτονας : Μιχάλης Σαββάκης
 
Περιγραφή :
Χαρακτηριστικό ειδικό κτίριο των τελευταίων χρόνων της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη, επηρεασμένο μορφολογικά από τα μεγαλοπρεπή νεοκλασικά κτίρια των μεγάλων αστικών κέντρων. Έχει οργανωθεί με αυστηρούς άξονες συμμετρίας που διακρίνονται τόσο στις κατόψεις του όσο και στην μορφολογία των όψεων. Το κτίριο απαρτίζεται από πτέρυγες οι οποίες, σε σύνθεση ελεύθερου ορθογωνίου, δημιουργούν εσωτερικό αίθριο και συγχρόνως ελεύθερες διελεύσεις προς άνω, οι οποίες διανοίγονται στην πρόσοψη του κτιρίου.
 
Ιστορικά Λαογραφικά στοιχεία :  
Το Διοικητικό Μέγαρο αρχίζει να κτίζεται τα τελευταία χρόνια της Τούρκικης κατοχής για στρατιωτικό νοσοκομείο σε σχέδια ξένου μηχανικού. Το 1893 αναλαμβάνει την επίβλεψη και αποπεράτωση του μεγάρου ο Μ. Σαββάκης. Το 1900 αποπερατώθηκε ο πρώτος όροφος και αφού εγκαταστάθηκαν οι δικαστικές αρχές εξωραΐστηκε με μαρμαροστρώσεις και διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου.
Αποτελεί το "Διευθυντήριο Μέγαρο" της Ανεξάρτητης Κρητικής Κοινοπολιτείας όπου στεγάζονται οι Αρχές και τα Υπουργεία. Το κτίριο απαρτίζεται από πτέρυγες που δημιουργούν εσωτερικό αίθριο. Είναι το δεύτερο δημόσιο κτίριο μετά τον Ιταλικό Στρατώνα που κτίζεται έξω από τα τείχη της παλιάς πόλης και τη θέση του επηρεάζει τη χάραξη μερικών από τους βασικούς οδικούς άξονες της νέας πόλης (Σφακιανάκη, Μπόλαρη, Γιομπουδάκη κλπ).
Αμέσως μετά την αποπεράτωση και την έναρξη της λειτουργίας του ανοίγεται η σημερινή οδός Ηρώων Πολυτεχνείου τότε οδός Δημοσίων Γραφείων για να συνδέσει το κτήριο με το παλάτι και τη Χαλέπα. Το 1936 μετά από πυρκαγιά αναστηλώνεται και προστίθεται ο 3ος όροφος του κεντρικού κτηρίου. Εργασίες επισκευής και συντήρησης έγιναν το 1984, διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου το 1988 και το 1990 έργα συντήρησης και αποκατάστασης καθώς το κτήριο βρέθηκε στο επίκεντρο της μαζικότερης συγκέντρωσης κατά των βάσεων και, μεταξύ άλλων, σημειώθηκε πυρκαγιά σε αυτό. Σήμερα(2018) στεγάζει την Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και Δικαστικές Υπηρεσίες.
 
Χαρακτηρίστηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο με την απόφαση
 
ΥΠΠΕ  Α/Φ31/25659/2753/03-06-1976  ΦΕΚ 796/Β/17-06-1976
Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.   63397/4799  ΦΕΚ 1161/Δ/27-11-1987

Πηγές 
 
http://estia.minenv.gr/
http://listedmonuments.culture.gr
http://odysseus.culture.gr
http://www.haniotika-nea.gr