 |
Γενική άποψη από street View (2014)
 |
Γενική άποψη από street View (2014)
 |
Γενική άποψη από street View (2014)
Διεύθυνση : Aλεξανδρούπολη
Επωνυμία : Αποθήκες του Λιμανιού
Χρόνος Κατασκευής : 1869-1872
Ιστορικά λαογραφικά στοιχεία :
Οι αποθήκες αυτές, εννέα (9) τον αριθμό, κατασκευάσθηκαν από την εταιρία Ανατολικών Σιδηροδρόμων (C.O.), μεταξύ των ετών 1869-1872 πάνω σε γήπεδο στο οποίο ανήκε στο Οθωμανικό κράτος και είχε παραχωρήσει στην ως άνω σιδηροδρομική εταιρία μόνο εμπράγματα δικαιώματα επιφανείας το έτος 1869. Οι αποθήκες κατασκευάσθηκαν στα πλαίσια ενός ευρύτερου σχεδίου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας να αξιοποιήσει τις απολήξεις του σιδηροδρόμου στα λιμάνια της και να διευκολύνει το διαμετακομιστικό εμπόριο από αυτά. Αποτελούσαν τον πρόδρομο των σημερινών εμπορευματικών σταθμών.
Το 1873 έγιναν τα πρώτα σχέδια για το λιμάνι από τον A.Guerard και τον L.Dussaud της εταιρείας Dussaud Brothers που κατασκεύασε και τις αποβάθρες της Σμύρνης όπως επίσης του Χερβούργου, της Μασσαλίας, της Μπρεστ, της Τουλόν, της Τεργέστης, Του Αλγερίου, του Σουέζ και του Πορτ Σαιντ. Μεταγενέστερα σχέδια έγιναν από τον Aslan το1890 και από τον Conran Schokke το 1910. Έτσι εξηγείται γιατί οι αποθήκες που κατασκευάσθηκαν στο λιμάνι του Δεδέαγατς είναι παρόμοιες με τις αποθήκες της Σμύρνης. Κατασκευάσθηκαν από την ίδια εταιρεία.
Στο ρυμοτομικό σχέδιο που συνέταξαν οι Ρώσοι το 1878, είναι αποτυπωμένες οι εννιά (9) αποθήκες, μπροστά στην προκυμαία χωρισμένες δε δύο ομάδες. Μία ομάδα των πέντε (5) αποθηκών, εφαπτόμενες μεταξύ τους, προς την δυτική πλευρά του λιμένα (η ευρισκόμενη στο δυτικό άκρο της ομάδας αυτής αποτυπώνεται στενότερη από όλες τις άλλες) και μία των τεσσάρων (4) αποθηκών, εφαπτόμενες και αυτές μεταξύ τους, στο ανατολικό άκρο του λιμένα. Στο κενό που δημιουργείτο μεταξύ των δύο αυτών ομάδων κτιρίων, είχαν κατασκευαστεί σιδερένιες γέφυρες, πού ένωναν το υπερυψωμένο οπίσθιο τμήμα των κτιρίων με αυτό που βρισκόταν μπροστά μεταξύ των αποθηκών και του λιμένα. Συγκεκριμένα, μεταξύ του κρηπιδώματος του λιμανιού και των αποθηκών υπήρχαν τέσσερες σιδηροδρομικές γραμμές. Επίσης υπήρχε και μια άλλη σιδηροδρομική γραμμή πίσω από το Τελωνείο, που είχε μια υψομετρική διαφορά από το μεταξύ Τελωνείου και κρηπιδώματος του λιμενίσκου πλατώματος, το οποίο έφθανε στο ύψος του ορόφου του Τελωνείου. Ο χώρος αυτός συνδεόταν με το κρηπίδωμα με δύο ή τρεις σιδερένιες γέφυρες σε ύψος τέτοιο ώστε να μη παρεμποδίζεται η κάτω από αυτές κυκλοφορία των βαγονιών. Οι γέφυρες αυτές από σιδηροκατασκευή με ξύλινο δάπεδο καταλήγανε σε ένα μεγάλο χωνί, που προεξείχε του κρηπιδώματος, στο οποίο οι εργάτες άδειαζαν τα σιτηρά από τα ζεμπίλια τους στο αμπάρι της κάτω από το χωνί πλευρισμένης φορτηγίδας. Οι γέφυρες αυτές εικονίζονται στις προ του 1915 φωτογραφίες.
Στις 9 Οκτωβρίου 1915, οι αποθήκες, καταστράφηκαν από σφοδρό βομβαρδισμό του Αγγλικού στόλου (των δυνάμεων της Entente) και παρέμειναν έκτοτε κατεστραμμένες για μερικά χρόνια. Πότε ακριβώς ανακατασκευάσθηκαν δεν είναι ακριβώς γνωστό. Άλλωστε αρχικά υπήρχαν, κατά τα ανωτέρω αναφερθέντα, εννέα (9) αποθήκες, ενώ μετά την απελευθέρωση της πόλης και μέχρι σήμερα, όλοι θυμούνται επτά (7) αποθήκες, οι 4 από τις 5 προς το δυτικό τμήμα και τρεις (3), δύο μικρότερες και μία μεγαλύτερη στο ανατολικό τμήμα. Από τις φωτογραφίες επίσης προκύπτει διαφορά στο κτίριο που στεγάζεται το Τελωνείο, το οποίο στις μετά την απελευθέρωση της πόλης φωτογραφίες είναι διώροφο, ενώ στις αρχικές ήταν όμοιο με τα άλλα κτίρια, καθώς και στην κεραμοσκεπή της μιας εκ των κτιρίων του δυτικού συγκροτήματος. Είναι γνωστό όμως ότι με την συνθήκη της Λωζάνης το 1923 η εταιρία Ανατολικών Σιδηροδρόμων (C.O.) διαχωρίστηκε σε δύο τμήματα, το Τουρκικό με έδρα την Κωνσταντινούπολη και το Ελληνικό με έδρα την Αλεξανδρούπολη, τμήμα του οποίου, ως Γαλλοελληνική Εταιρία Σιδηροδρόμων ανέλαβε τις εγκαταστάσεις (μεταξύ των οποίων και οι αποθήκες) και την εκμετάλλευση της γραμμής Αλεξανδρούπολης – Σβίλεγκραντ.
Σε άρθρο του δικηγόρου Πέτρου Αλεπάκου, αναφέρεται ότι οι αποθήκες αυτές μετά την καταστροφή του 1915, ανοικοδομήθηκαν το έτος 1930 με δαπάνη του Ελληνικού Δημοσίου, στο οποίο εν τέλει και περιήλθαν μετά από σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και Γαλλοελληνικής Εταιρίας Σιδηροδρόμων (Γ.Ε.Σ.) και έκτοτε καταγράφηκαν ως Δημόσια Κτήματα. Εκεί στεγαζόταν αρχικά οι υπηρεσίες του Τελωνείου Αλεξανδρούπολης, της Γεωργικής Υπηρεσίας Έβρου και το Παράρτημα του Γενικού Χημείου του Κράτους. Σήμερα σε ένα από τα κτίρια αυτά στεγάζονται μόνο οι υπηρεσίες του Τελωνείου Αλεξανδρούπολης, ένα έχει καταρρεύσει και τα υπόλοιπα είναι ετοιμόρροπα.
Οι αποθήκες του Λιμανιού απετέλεσαν για εκατό και πλέον έτη, το εμπορικό κέντρο της Αλεξανδρούπολης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εν λόγω αποθήκες σήμερα, διεκδικούνται από τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων Ελλάδος, τον Οργανισμό Λιμένος Αλεξανδρούπολης και τον Δήμο Αλεξανδρούπολης.
Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση
Υ.ΜΑ.Θ. 5364/14-11-1997 ΦΕΚ 1060/Δ/05-12-1997
Πηγές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου