 |
Γενική άποψη
Πηγή : https://psaxna.gr
|
 |
|
Πηγή : https://www.triadaevias.gr
|
 |
Το φυλάκειο
Πηγή :
https://www.triadaevias.gr
|
 |
Ο περιστερώνας
Πηγή :
https://www.triadaevias.gr
|
Επωνυμία : Αρχοντικό Κριεζώτη
Αρχιτεκτονική τάση : Νεοκλασικό
Χρόνος Κατασκευής : 1898
Περιγραφή :
Παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και αξιόλογα επιμέρους μορφολογικά στοιχεία, όπως οι παραστάδες της εισόδου που καταλήγουν σε απλοποιημένα κιονόκρανα και στηρίζουν ευθύγραμμο διακοσμημένο επιστύλιο, το εξαιρετικής τέχνης ξυλόγλυπτο στο σκεπαστό εξώστη της πρόσοψης, οι λαξευτές πέτρες στις γωνίες του κτιρίου και στα πλαίσια των ανοιγμάτων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης στο εσωτερικό του κτιρίου οι τοιχογραφίες που διακοσμούν τις οροφές και οι μαρμάρινες σκάλες.
Είναι ένα λιθόκτιστο διώροφο με σύνθεση μιας τετράριχτης, δύο δίρριχτων και μιας οριζόντιας ξύλινης στέγης.
Το κυρίως κτίριο, είχε δυο επίπεδα, το ισόγειο και τον πρώτο όροφο. Στο ισόγειο, μπαίνοντας από την κεντρική είσοδο, βρισκόσουν σε ένα μικρό διάδρομο και κατευθυνόσουν στο κεντρικό μεγάλο χώρο της τραπεζαρίας.
Εκεί βρίσκονταν κρεμασμένα στους τοίχους καριοφίλια του οπλαρχηγού, πίνακες ζωγραφικής, πολλά πολυτελή διακοσμητικά αντικείμενα και μοναδικά κηροπήγια.
Χαρακτηριστικό στο εσωτερικό του παλατιού ήταν η πλούσια διακόσμηση των χώρων με ξύλο, ένα βασικό αίτιο την ολικής καταστροφής του. Στο ισόγειο, αριστερά της κυρίας εισόδου, υπήρχε το λεγόμενο καπνιστήριο, όπου βρισκόταν και το περίφημο πιάνο, (όπου συνήθιζε να παίζει την αγαπημένη του παρτιτούρα την «Πολωνέζα» του Σοπέν, ο Βασιλιάς Αλέξανδρος).Ακόμη, υπήρχε χώρος γραφείου, καθιστικό με τζάκι, ξενώνας και λοιποί βοηθητικοί χώροι.
Τα δυο επίπεδα συνδέονταν μεταξύ τους με ξύλινη εσωτερική σκάλα, η οποία βρισκόταν στη δεξιά πλευρά του κτιρίου. Ο επάνω όροφος, ήταν το λεγόμενο άβατο της οικογένειας για τους ξένους ή άγνωστους επισκέπτες του οίκου. Βρίσκονταν τα υπνοδωμάτια των μελών της οικογένειας και οι βοηθητικοί χώροι αυτών. Οι άριστες σχέσεις του Σπύρου με το Βασιλιά, αλλά και οι συχνές επισκέψεις λόγω της κουμπαριάς με τον Βασιλιά Αλέξανδρο, ήταν οι λόγοι για τους οποίους ο Σπύρος παραχώρησε ένα δωμάτιο στον όροφο αυτό, για τις ανάγκες του Βασιλιά, ιδιαίτερης διακόσμησης.
Ξεχωριστής διακόσμησης και ιδιαίτερων χρωματικών συνδυασμών ήταν και το δωμάτιο της Φυγέτας. Το πλήθος των χρωμάτων σε συνδυασμό με τα σκούρα χρώματα της ξύλινης διακόσμησης δημιουργούσαν μια ιδιαίτερη αίσθηση. Στον επάνω όροφο, στη βορινή και μοναδική πλευρά, υπήρχε μπαλκόνι, απ’ όπου ο Κριεζώτης μπορούσε να αγναντεύει το τσιφλίκι του.
Επίσης, διέθετε και δυο πλατώματα ή ανοίγματα με ξύλινες περιφράξεις, εκατέρωθεν της ανατολικής και της δυτικής πλευράς του αρχοντικού.
Ξεχωριστό και ιδιαίτερο διακοσμητικό στοιχείο του Κριεζώτειου αποτελούσε το ξύλινο, ανάγλυφο, πολύχρωμο παραπέτασμα και το κιγκλίδωμα. Βρισκόταν στην νότια πλευρά του κτιρίου και κοσμούσε το άνοιγμα ή πλάτωμα του επάνω ορόφου, πάνω ακριβώς από την κύρια είσοδο. Είναι ένα ξυλόγλυπτο, άριστης τεχνικής, το οποίο, έκτος από τον πλούτο των χρωμάτων, αποκαλύπτει ανατολίτικα στοιχεία με φυτικά μοτίβα και γεωμετρικά σχέδια.
Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε τα γλυπτά,τα αγάλματα, τα οποία διακοσμούσαν δεξιά και αριστερά τη σκάλα της κύριας εισόδου και των παρειών αυτής. Ο Σπύρος Κριεζώτης ήταν λάτρης της αρχαίας ελληνικής τέχνης, όπως μαρτυρούν τα διάφορα αγάλματα που κοσμούσαν τους χώρους του Πύργου. Αξίζει να αναφερθεί, πως το ζεύγος των αγαλμάτων της εισόδου αποτελούσαν πιστά αντίγραφα του αγαλματικού τύπου Σατύρου κεραστή, έργο του Πραξιτέλους.
Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση του Αρχοντικού, αξίζει να αναφερθεί και ο πλούσιος σε άνθη, περίτεχνος και καταστόλιστος κήπος, με τα πανύψηλα και διαφόρων ειδών δέντρα, που περιέτρεχαν το λόφο του αρχοντικού. Τα σπάνια είδη των δέντρων τα είχε φέρει από τα ταξίδια του στη βόρεια Ευρώπη και στην Αφρική. Πλήθος ανθρώπων επισκεπτόταν για να θαυμάσει τον κατάφυτο κήπο του αρχοντικού. Ξεχωριστό σημείο του μικρού αυτού αλσυλλίου και της όλης φυτικής σύνθεσης ήταν το σημείο του Ρεμβασμού, στη βόρεια πλευρά του – ένα μέρος όπου συνήθιζε να περπάτα ο Νικόλαος Κριεζώτης.
Από τα μέσα του 20ου αι. και μετά το θάνατο του Άρχοντα, ο Πύργος των Κριεζώτηδων άρχισε να χάνει λίγο από την αίγλη των προηγούμενων ετών. Τελειωτικό χτύπημα δόθηκε από μια αναπάντεχη φωτιά, το 1981, η οποία το κατέστρεψε ολοσχερώς.
Ιστορικά Λαογραφικά στοιχεία :
Οι τρεις κύριες δραστηριότητες/ ασχολίες των κατοίκων, η κτηνοτροφία, η γεωργία και η υλοτομία ενέπνευσαν τον ίδιο τον Κριεζώτη στην ονοματοδοσία του χωριού . Τα τρία χαρακτηριστικά και αντιπροσωπευτικά σύμβολά για την κάθε μια ασχολία, κοσμούν με ιδιαίτερο τρόπο το υπόλευκο μαρμάρινο επιστύλιο της κύριας εισόδου του αρχοντικού της οικογένειας Κριεζώτη, με ένα αριστοτεχνικό διασταυρούμενο ανάγλυφο μοτίβο. Το ανάγλυφο μοτίβο φέρει πέλεκυ, γκλίτσα και στάχυ.
Το κτίσμα, όπως ήδη προαναφέρθηκε, είχε χρήση κατοικίας της οικογένειας του εγγονού του οπλαρχηγού, Σπύρου Κριεζώτη. Γύρω από το αρχοντικό, εντός του περιβάλλοντος χώρου βρίσκονται επιπλέον τέσσερα (4) επιμέρους μικρότερα βοηθητικά μονώροφα κτίρια, καθένα από τα οποία εξυπηρετούσε δευτερεύουσες λειτουργίες.
1. Κτίριο φυλάκων. Μονώροφο κτίριο με ξύλινη τετράριχτη στέγη στη νοτιοδυτική πλευρά του περιβάλλοντα χώρου. Κτίριο το οποίο σώζεται σε καλή κατάσταση και χρησιμοποιείται κατά καιρούς από διάφορους τοπικούς συλλόγους.
2. Αποθήκες – Στάβλοι με ξύλινη τετράριχτη στέγη, όπου τοποθετούσαν τα σπάνιας ράτσας άλογα και τις τροφές τους.
3. Περιστερώνας: κτίριο με ξύλινη δίρριχτη στέγη, ιδιαίτερης και μοναδικής αρχιτεκτονικής κατασκευής του εσωτερικού. Ειδικές εσοχές, συμμετρικά και αρμονικά σχεδιασμένες στις πλευρές των τοιχών.
4. Αποθήκη: με ξύλινη τετράριχτη στέγη για διάφορες χρήσεις.
Το αρχοντικό,νεοκλασικό κτίριο, γνωστό ως Πύργος ή Παλάτι του Κριεζώτη, κτίστηκε το 1898.
Το 1985, ο τότε πρόεδρος του χωριού, Παπακωνσταντίνου, προέβη σε αναγκαστική απαλλοτρίωση του Αρχοντικού και το αγόρασε, με χρήματα που δόθηκαν από το Υπουργείο Εσωτερικών. Σήμερα βρίσκεται σε στάδιο αναστήλωσης και αναπαλαίωσης.
Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση
Πηγές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου