Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2019

Ξενοδοχείο «Excelsior», Πανεπιστημίου 68 & πλατεία Ομονοίας, Αθήνα

Γενική άποψη
Φωτογραφία :  Charoula Pavlopoulou Lampropoulou

Φωτογραφία από http://www.eie.gr

Λεπτομέρεια όψης
Φωτογραφία από ΥΠΠΟ ΔΠΑΝΣΜ


Διεύθυνση : Πανεπιστημίου 68 & πλατεία Ομονοίας, Αθήνα 

Επωνυμία : Ξενοδοχείο «Excelsior» 

Αρχιτεκτονική τάση : Νεοκλασικό 

Χρόνος Κατασκευής : 1910-1914 

Αρχιτέκτονας : (πιθανόν) Ερνέστος Τσίλλερ 

Περιγραφή : 
Οι όψεις του παρουσιάζουν ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον με εναλλασσόμενα πλούσια επί μέρους μορφολογικά στοιχεία: παραστάδες ανθρωπόμορφες, ημικίονες ιωνικού και κορινθιακού ρυθμού πλαισιώνουν τα ανοίγματα των ορόφων, τα μεταλλικά κιγκλιδώματα των μπαλκονιών είναι περίτεχνα, ο χωρισμός των ορόφων γίνεται με διακοσμητικές ζώνες κ.λ.π. 
Η κύρια είσοδος του κτηρίου βρίσκεται στο κέντρο της όψης της οδού Πανεπιστημίου. Η είσοδος πλαισιώνεται από ημικίονες δωρικού ρυθμού, ενώ το υπέρθυρο διακοσμεί κεφαλή Ερμή. Στον άξονα πάνω από την κεντρική είσοδο έχουν διαμορφωθεί σε κάθε όροφο εξώστες. Το στηθαίο κάθε ορόφου είναι διαφορετικό (διάτρητοι ρόδακες, μπαλούστρα, μεταλλικό κιγκλίδωμα με διακοσμητικές μορφές κύκνων), ενισχύοντας την ανάλαφρη διάθεση και διασκεδάζοντας τον όγκο του κτηρίου. 
Ποικιλία παρουσιάζουν οι διαφορετικού ρυθμού κίονες, καθώς και η μορφή των φωτιστικών ανοιγμάτων σε κάθε όροφο. Δωρικός, ιωνικός και κορινθιακός ρυθμός προσφέρουν παραλλαγές του νεοκλασικού θέματος. Τα ανοίγματα είναι ομαδοποιημένα ανά τρία στα άκρα, στη συνέχεια ανά δύο, για να καταλήξουν σε ένα στο κεντρικό τμήμα. Το διαφορετικό σχήμα των ανοιγμάτων (με ημικυκλική απόληξη στον πρώτο όροφο, ορθογώνια στους δύο ανώτερους) διασπούν την επανάληψη. 
Ο τελευταίος όροφος κοσμείται με κεφαλές καρυάτιδων που στηρίζονται σε «θήκη» που στενεύει στο κατώτερο μέρος της. Η διακοσμητική αυτή επιλογή συμβάλλει στον αρχιτεκτονικό διάλογο με τα δύο άλλα ξενοδοχεία στην Πλατεία Ομονοίας, το «Μπάγκειον» και το «Μέγας Αλέξανδρος», σε σχέδια του Ε. Τσίλλερ. 
Το κτήριο της Εθνικής Τράπεζας (Ξενοδοχείο Excelsior) προστατεύεται από το Υπουργείο Πολιτισμού, καθώς έχουν χαρακτηριστεί οι τρεις όψεις του ως έργα τέχνης που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία «γιατί παρουσιάζουν ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον με εναλλασσόμενα πλούσια επιμέρους μορφολογικά στοιχεία: παραστάδες ανθρωπόμορφες, ημικίονες ιωνικού και κορινθιακού ρυθμού πλαισιώνουν τα ανοίγματα των ορόφων, τα
μεταλλικά κιγκλιδώματα των μπαλκονιών είναι περίτεχνα, ο χωρισμός των ορόφων γίνεται με διακοσμητικές ζώνες κ.λπ. 

Ιστορικά Λαογραφικά στοιχεία : 
Οικοδομήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, κατά πάσα πιθανότητα βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Ernst Ziller (1837-1923). Αποτελεί χαρακτηριστικό προϊόν του λεγόμενου εκλεκτικιστικού ιστορισμού, διατηρώντας παράλληλα στοιχεία του ύστερου αθηναϊκού νεοκλασικισμού, σε μεγάλη -για την εποχή του- κλίμακα, καθώς εκτείνεται σε τρεις όψεις, επί της πλατείας Ομονοίας (15 μέτρων), επί της οδού Πανεπιστημίου (41 μέτρων) και επί της οδού Πατησίων (28 μέτρων). Για ένα μεγάλο διάστημα λειτούργησε ως ξενοδοχείο, αρχικά με την επωνυμία "Βικτώρια" (μαρτυρείται μεταξύ των ετών 1912-1926), αλλά κυρίως ως «Εξέλσιορ» (από το 1929). Επρόκειτο για ένα από τα πλέον σημαντικά ξενοδοχεία της πόλης (με 100 δωμάτια και καφεζαχαροπλαστείο-ζυθοπωλείο στο ισόγειο), το οποίο μεταπολεμικά πέρασε σε φάση παρακμής, λειτουργούσε, ωστόσο, ακόμη τη δεκαετία του 1950). Βαθμιαία η χρήση των ορόφων εγκαταλείφθηκε και στο ισόγειο στεγάστηκαν εμπορικά καταστήματα. Στη φάση αυτή οι όψεις και το εσωτερικό είχαν υποστεί σημαντικές καταστροφές ενώ είχαν επέλθει εκτεταμένες αλλοιώσεις στη μορφή του ισογείου. Το κτίριο πέρασε σταδιακά στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας και το 1979 οι όψεις του χαρακτηρίστηκαν ως διατηρητέες από το Υπουργείο Πολιτισμού. Μεταξύ των ετών 1979 και 1981 ανακατασκευάστηκε πλήρως εσωτερικά και αναπαλαιώθηκε εξωτερικά, πάνω σε σχέδια του αρχιτέκτονα Γ. Τσιβεριώτη. 

Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση 

Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Π.Δ. α/13-09-1983 ΦΕΚ 503/Δ/07-10-1983 

Πηγές 



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου