 |
Γενική άποψη από street View (2014)
|
 |
|
Φωτογραφία από https://thessarchitecture.wordpress.com
|
 |
Οροφογραφία
Φωτογραφία από https://thessarchitecture.wordpress.com
|
 |
Φωτογραφία
εποχής
|
Διεύθυνση : Βασ. Όλγας 108, Θεσσαλονίκη
Επωνυμία : βίλα Καπαντζή (ΜΙΕΤ)
Αρχιτεκτονική τάση : Εκλεκτικιστικό
Χρόνος Κατασκευής : 1893
Αρχιτέκτονας : Pierro Arrigoni
Περιγραφή :
Η Βίλα Καπαντζή κατασκευάστηκε σε παραθαλάσσιο τότε οικόπεδο έκτασης τεσσάρων περίπου στρεμμάτων. Την εποχή που χτίστηκε, η δυτική της όψη ήταν ορατή μόνο από τη θάλασσα. Αποτελείται ουσιαστικά από δύο κτήρια συνδεδεμένα μεταξύ τους, το κυρίως κτίσμα και τον πύργο. Το κυρίως κτίσμα έχει πλάτος 16,50 μ., μήκος 19 μ. και ύψος 18 μ. Περιλαμβάνει τρεις ορόφους (ημιυπόγειο, υπερυψωμένο ισόγειο και πρώτο όροφο), καθώς και σοφίτα. Ο πύργος έχει πλάτος 4,40 μ. και μήκος 6,60 μ., με τέσσερις ορόφους και ανοικτό το υπέργειο τμήμα του μέχρι το ύψος του ισογείου. Η κύρια είσοδος βρίσκεται στην πλευρά της σημερινής οδού Βασιλίσσης Όλγας.
Η οικοδομή χαρακτηρίζεται από την επίδραση της αρχιτεκτονικής των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης. Βασικά στοιχεία της είναι η πολυπλοκότητα του όγκου, η σύνθετη στέγη με τις έντονες κλίσεις και ο υπερυψωμένος ορθογώνιος πύργος. Πλούσιος και ποικίλος είναι ο διάκοσμος στο εσωτερικό του κτιρίου, εξυπηρετώντας τη διαφοροποίηση και τη διαίρεση των χώρων του. Ποικίλα είναι τα υλικά των δαπέδων (μάρμαρο στις εισόδους, παρκέ στους χώρους υποδοχής και σανιδώματα στους υπόλοιπους), των κουφωμάτων και των οροφών. Ξυλόγλυπτη διακόσμηση και ταμπλαδωτή μπουαζερί διακρίνει τους διάφορους χώρους και τα δωμάτια. Το δίπτυχο κλιμακοστάσιο αποκτά μνημειακό χαρακτήρα και κοσμείται με ξύλινες επενδύσεις, περίτεχνο κιγκλίδωμα και φωτιστικά. Εκτός από τους κεντρικούς χώρους, οι οροφές του ισογείου και του πρώτου ορόφου ήταν ζωγραφισμένες. Δυστυχώς όμως καταστράφηκαν οι περισσότερες εκτός από ελάχιστα δείγματα, με βάση τα οποία έγινε προσπάθεια αποκατάστασης των συνθέσεων, όπου βεβαίως υπήρχαν επαρκή στοιχεία.
Ιστορικά Λαογραφικά στοιχεία :
Το κτήριο κτίστηκε την πρώτη 5ετία του 1890 (με πιο πιθανό το έτος 1893) σε σχέδια του Πιέρο Αριγκόνι, για την οικογένεια του Μεχμέτ Καπαντζή. Η οικογένεια έμεινε εκεί, μέχρι και την ανταλλαγή πληθυσμών, οπότε και η οικογένεια Καπαντζή, εγκατέλειψε την ακίνητη της περιουσία και εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Ονομάζεται Βίλα Καπαντζή, επειδή αρχικά ανήκε στην οικογένεια Καπαντζή, της οποίας η παρουσία μαρτυρείται στο συντεχνιακό σύστημα της Θεσσαλονίκης από τα τέλη του 18ου αιώνα. Η κατασκευή ήταν ιδιαίτερα πολυτελής και κόστισε πάνω από 40.000 χρυσές λίρες, ποσό μυθώδες για την εποχή εκείνη.
Η θέρμανση του σπιτιού γινόταν με 2 πορσελάνινες σόμπες, ύψους 3 μέτρων η καθεμία. Την μία από αυτές, κατάφεραν να την αποσυναρμολογήσουν και να την πάρουν μαζί τους, στην Κωνσταντινούπολη, όπου και βρίσκεται ακόμα στα χέρια κάποιου απόγονου. Η 2η βρίσκεται και εκτίθεται, στο Λαογραφικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα αρχοντικά της παλιάς Θεσσαλονίκης, το οποίο έχει συνδεθεί κατά καιρούς με πρόσωπα και γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία της
πόλης. Είναι κτισμένο στην περιοχή των Εξοχών, όπως ονομαζόταν παλαιότερα, έξω από τα παλιά τείχη της πόλης, τα οποία κατεδαφίστηκαν προς τα τέλη του 19ου αιώνα. Η Συνοικία των Εξοχών δημιουργήθηκε μετά τη σταδιακή κατεδάφιση του ανατολικού και του θαλάσσιου τείχους και κυρίως μετά την τρομερή πυρκαγιά του 1890. Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, η Συνοικία των Εξοχών έπαψε να αποτελεί απλό τόπο παραθερισμού, οπότε οι πολυτελείς επαύλεις άλλαξαν χρήση. Μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, οι περισσότερες κατεδαφίστηκαν και στη θέση τους χτίστηκαν πολυκατοικίες.
πόλης. Είναι κτισμένο στην περιοχή των Εξοχών, όπως ονομαζόταν παλαιότερα, έξω από τα παλιά τείχη της πόλης, τα οποία κατεδαφίστηκαν προς τα τέλη του 19ου αιώνα. Η Συνοικία των Εξοχών δημιουργήθηκε μετά τη σταδιακή κατεδάφιση του ανατολικού και του θαλάσσιου τείχους και κυρίως μετά την τρομερή πυρκαγιά του 1890. Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, η Συνοικία των Εξοχών έπαψε να αποτελεί απλό τόπο παραθερισμού, οπότε οι πολυτελείς επαύλεις άλλαξαν χρήση. Μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, οι περισσότερες κατεδαφίστηκαν και στη θέση τους χτίστηκαν πολυκατοικίες.
Το 1912, μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, στο κτίριο εγκαταστάθηκε ο πρίγκιπας Νικόλαος ως πρώτος στρατιωτικός διοικητής της πόλης. Το 1917, η Βίλα Καπαντζή γνώρισε την πιο ένδοξή της περίοδο, αφού εγκαταστάθηκε σ’ αυτήν ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, επικεφαλής της Προσωρινής (επαναστατικής) Κυβέρνησης με έδρα τη Θεσσαλονίκη, σε μια περίοδο κρίσιμη για την Ελλάδα. Κατά το διάστημα 1918–1922 το κτίριο χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία των οικογενειών Καπαντζή και Κοέν. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και μέχρι το 1928, στα δωμάτια του κτιρίου στεγάστηκαν προσφυγικές οικογένειες, ενώ το 1928 το κτίριο περιήλθε στην ιδιοκτησία της ΕΤΕ ως ανταλλάξιμη περιουσία. Τον ίδιο καιρό εγκαταστάθηκε στους χώρους του η αμερικανική εταιρεία Foundation, που πραγματοποίησε σημαντικά εγγειοβελτιωτικά έργα στην κεντρική Μακεδονία.
Το 1938 στο κτήριο στεγάστηκε το Ε΄ Γυμνάσιο Αρρένων, το οποίο παρέμεινε μέχρι το 1972, με εξαίρεση την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1940 επιτάχθηκε από τον στρατό και λειτούργησε ως στρατιωτικό αρτοποιείο. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής επιτάχθηκε από τις γερμανικές αρχές. Μετά την απελευθέρωση και μέχρι το καλοκαίρι του 1945 εγκαταστάθηκαν στο κτίριο βρετανικές στρατιωτικές αρχές. Έκτοτε και μέχρι το 1972 στέγασε και πάλι το Ε΄ Γυμνάσιο.
Το 1972, το κτήριο εγκαταλείφθηκε. Το 1982 έως το 1989 έγινε η Ε.Τ.Ε. προχώρησε σε πλήρη αποκατάσταση του κτηρίου. Η μελέτη αποκατάστασης απέβλεπε να διασωθούν τα αυθεντικά στοιχεία του κτιρίου και να περιοριστούν στο ελάχιστο οι επεμβάσεις που θα αλλοίωναν την αρχική μορφή του οικοδομήματος.
Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με την απόφαση
Πηγές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου